W ostatnich latach zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Europie Zachodniej odnotowuje się coraz więcej przypadków przestępstw seksualnych dokonanych po podaniu ofierze „narkotyków gwałtu”, w tym GHB, czyli kwasu gamma-hydroksymasłowego. Substancje te są najczęściej bez wiedzy i zgody kobiet dosypywane im do drinków w klubach i dyskotekach. GHB to związek bezbarwny, bez zapachu i smaku. Wywołuje stan częściowej lub całkowitej utraty przytomności i niezdolności do podejmowania decyzji. Osoba po zażyciu środka staje się zupełnie bezradna i może być obiektem działań przestępczych, np. kradzieży lub gwałtu, praktycznie bez możliwości podjęcia obrony. Związek ten wywołuje również okresową utratę pamięci, dlatego zatrzymanie i skazanie sprawców działań przestępczych dokonywanych przy użyciu GHB jest bardzo trudne. Gamma-hydroksymaślan (GHB) jest naturalnie występującym w organizmie ludzkim związkiem czterowęglowym o budowie przypominającej GABA. Klasyfikowany jest jako neurotransmiter w ośrodkowym układzie nerwowym. Preparat wykorzystywany był w anestezjologii. GHB ani żadnego z jego metabolitów nie można wykryć za pomocą standardowych testów na obecność narkotyków. Materiałem biologicznym pozwalającym na stwierdzenie preparatu w organizmie jest mocz, ślina, krew i włosy. Stany przedawkowania powinny być diagnozowane i leczone na oddział ach ostrych zatruć. Nadużycie bowiem powoduje najczęściej depresję centralnego układu nerwowego oraz depresję oddechową. Niekiedy jednak może wystąpić pobudzenie i agresja. Długotrwałe zażywanie GHB prowadzi do powstania tolerancji i uzależnienia. Z powodu wprowadzenia w wielu krajach zakazu sprzedaży GHB obserwuje się częstsze wykorzystywanie jego analogów przez sprawców przestępstw na tle seksualnym. Związki te, podobne pod względem budowy chemicznej, wywołują zbliżone efekty biologiczne w organizmie człowieka.

gamma-hydroksymaślan, budowa chemiczna, leczenie intoksykacji, działanie, przestępstwa seksualne