Traumatyczne doświadczenia w dzieciństwie jako czynniki ryzyka zaburzeń psychicznych wieku rozwojowego i dorosłości
Affiliacja i adres do korespondencjiTraumatyczne doświadczenia w dzieciństwie są czynnikiem ryzyka wielu zaburzeń psychicznych wieku rozwojowego. Skutki traumatycznych zdarzeń trwają do wieku dorosłego, sprzyjając ujawnieniu się objawów chorób psychicznych. U pacjentów psychiatrycznych znacząco częściej notuje się w wywiadzie takie wydarzenia w dzieciństwie, jak wykorzystywanie seksualne, nadużycia emocjonalne i przemoc fizyczna. Traumatyczne doświadczenia odgrywają szczególną rolę w patogenezie schizofrenii, co podkreśla się w traumagenicznej teorii tej choroby. W depresji bardzo istotne są niekorzystne wydarzenia związane z ważnymi utratami. Jedną z najważniejszych utrat w dzieciństwie stanowi strata matki. U dzieci źródłem traumatycznych przeżyć są często dysfunkcyjna rodzina i zaburzenia psychiczne rodziców. Zagrażające wydarzenia w rodzinie sprzyjają nieprawidłowemu kształtowaniu się osobowości, najczęściej w kierunku typu osobowości granicznej lub dyssocjalnej. Katastroficzne wydarzania w dzieciństwie stanowią czynnik ryzyka zaburzeń lękowych. Mogą one wystąpić wiele lat przed lub być bezpośrednim mechanizmem spustowym objawów lękowych u dzieci. Stres związany z negatywnymi przeżyciami hamująco wpływa na rozwój intelektualny dzieci, przyczyniając się do obniżenia funkcji werbalnych i trudności w nauce. Traumatyczne przeżycia są przyczyną zaburzeń emocjonalnych u dzieci, takich jak moczenie nocne, zanieczyszczanie się czy mutyzm selektywny. W wyniku doznanych urazów w dzieciństwie obserwuje się zmiany strukturalne mózgu. U dzieci doświadczających przemocy stwierdzono zmiany w układzie limbicznym – w hipokampie, jądrach migdałowatych, w okolicach przegrody. Zmiany strukturalne mózgu powstałe pod wpływem traumatycznych przeżyć uwrażliwiają na stres w późniejszym okresie życia, narażając na ujawnienie się zaburzeń psychicznych w wieku dorosłym.
