W literaturze polskiej i anglojęzycznej można znaleźć wiele określeń opisujących zjawisko „współwystępowania” zaburzeń psychicznych. W literaturze anglojęzycznej najczęściej spotykamy takie pojęcia, jak: dual diagnosis, double diagnosis, comorbidity, cooccurrence, cosyndromal, primary, secondary destination. Termin „podwójna diagnoza” nierzadko używany jest w stosunku do pacjentów, którzy jednocześnie spełniają kryteria zaburzenia psychicznego i uzależnienia. W praktyce określenie to dotyczy najczęściej osób z poważnymi ciężkimi psychozami (severe mental illness, SMI) – psychozami schizofrenicznymi, chorobą afektywną dwubiegunową i innymi ciężkimi psychozami, jednocześnie uzależnionych od substancji psychoaktywnych (SPA). Proces uzależnienia u osób ze schizofrenią ma nieco odmienny charakter niż uzależnienie u osób zdrowych psychicznie. Różnica polega między innymi na wzmożonej podatności tej grupy pacjentów na działanie SPA. Ocena objawów psychotycznych u osób z rozpoznaniem psychozy z kręgu schizofrenii jednocześnie uzależnionych od SPA stanowi poważne wyzwanie dla wielu badaczy. Poszukiwano także jakiegoś specyficznego podtypu schizofrenii, którego wystąpienie miałoby mieć związek z używaniem określonego rodzaju SPA. Wyniki dotychczasowych badań, dotyczących współwystępowania nadużywania SPA i schizofrenii, a także wpływu SPA na obraz kliniczny schizofrenii, są niejednoznaczne. Wiele doniesień, w których dokonano porównania chorych na schizofrenię używających SPA z pacjentami nieprzyjmującymi tych substancji, wykazuje, że u używających SPA wcześniej pojawiają się pierwsze objawy choroby, występuje u nich więcej objawów pozytywnych i są one bardziej nasilone oraz częściej stwierdza się nawroty psychozy, a co za tym idzie – częstsze są przypadki rehospitalizacji niż u osób bez tego problemu. Leczenie chorych powinno przebiegać kompleksowo oraz w formie zintegrowanej. W literaturze najczęściej spotykane są trzy modele leczenia chorych na schizofrenię ze współistniejącym uzależnieniem: model tradycyjny lub inaczej seryjny, model równoległy, model zintegrowanego leczenia.