Style radzenia sobie ze stresem i zespół wypalenia zawodowego u studentów ratownictwa medycznego i ratowników medycznych
Katarzyna Nowakowska1, Karolina Jabłkowska-Górecka2, Alina Borkowska1
Wykonywanie zawodu ratownika medycznego wiąże się z wieloma sytuacjami stresującymi, przede wszystkim z narażeniem na niebezpieczne dla życia sytuacje, obcowaniem z cierpieniem, chorobą i śmiercią, ale także konfliktami interpersonalnymi oraz znacznym obciążeniem pracą. Powyższe zjawiska sprzyjają rozwijaniu się u ratowników zespołu wypalenia zawodowego. W literaturze zwraca się uwagę na pośredniczący wpływ stylów radzenia sobie ze stresem na rozwój zespołu wypalenia zawodowego. Celem niniejszej pracy była ocena stylów radzenia sobie ze stresem oraz zależności między nimi a nasileniem cech wypalenia zawodowego u studentów ratownictwa medycznego w zależności od stażu pracy w zawodzie ratownika medycznego. W badaniach uczestniczyło 148 osób w wieku od 19 do 47 lat. Byli to studenci zaoczni pierwszego i trzeciego roku kierunku medycyna ratunkowa pracujący w zawodzie ratownika medycznego – 66 osób, a także studenci niepracujący jako ratownicy medyczni – 82 osoby. Zastosowano następujące metody badań: Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (CISS) i Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego (MBI). Nie stwierdzono istotnych różnic w zakresie żadnego z wymiarów wypalenia zawodowego: emocjonalnego wyczerpania, depersonalizacji i poczucia dokonań osobistych pomiędzy studentami pracującymi i niepracującymi w zawodzie ratownika medycznego. Studenci ratownictwa medycznego, którzy nie pracują w zawodzie, częściej stosują styl radzenia sobie ze stresem skoncentrowany na emocjach oraz na unikaniu. Z kolei im starsze były badane osoby oraz im dłuższy był ich staż pracy w zawodzie ratownika medycznego, tym częściej w sytuacjach stresowych stosowali styl radzenia sobie ze stresem skoncentrowany na zadaniu. Nie stwierdzono korelacji pomiędzy wiekiem i stażem pracy badanych osób a nasileniem cech wypalenia zawodowego.