Konceptualizacja przypadku w terapii behawioralno-poznawczej opisuje i wyjaśnia problemy zgłaszane przez pacjenta w trakcie leczenia. Jej podstawową funkcją jest ukierunkowanie terapii na zmniejszenie stresu leczonej osoby i zwiększenie jej odporności na doświadczane trudności. Osiągnięcie tych celów jest możliwe, gdy konceptualizacja spełnia kilka funkcji: podsumowuje doświadczenia pacjenta, normalizuje jego doświadczenia, promuje zaangażowanie, złożone cele lub problemy czyni możliwymi do realizacji oraz porządkuje kolejne interwencje. Ponadto identyfikuje mocne strony pacjenta i sugeruje, jak zwiększyć odporność na doświadczany stres, proponuje najprostsze interwencje, uprzedza wystąpienie trudności, pomaga zrozumieć brak efektów w terapii oraz umożliwia prowadzenie wysokiej jakości superwizji. Z tego względu nabycie umiejętności dokonywania prawidłowej konceptualizacji w modelu poznawczo-behawioralnym jest jedną z podstawowych umiejętności terapeuty. W niniejszej pracy zaprezentowano metodę uczenia wstępnej konceptualizacji poznawczej, opierając się na analizie wybranych postaci literackich. Interpretując zachowania takich postaci z bajek, jak Czerwony Kapturek, Brzydkie Kaczątko, Królewna śnieżka, Jaś i Małgosia oraz Kopciuszek, można prześledzić, w jaki sposób wczesne doświadczenia dziecięce powodują powstawanie dezadaptacyjnych schematów oraz schematów kompensacyjnych. śledząc losy wyżej wymienionych bohaterów, można zauważyć, że większość z nich znalazła się w trudnej sytuacji życiowej oraz że w zależności od swoich przekonań przyjmowała różne strategie – bezradność, aktywne przeciwstawianie się trudnościom, czekanie na pomoc innych. Podobnie jest w przypadku postaci literackich – Anny Kareniny, Geralta z Rivii (i jego ukochanej), Stanisława Wokulskiego i pani Dulskiej – możemy uczyć się, jak potencjalne przekonania wpływają na nasze wybory i działania. Zawarte w pracy przykłady mogą wspomóc proces nauczania. Jednak stosowanie tej metody jako opartej na dowodach wymaga jeszcze empirycznej weryfikacji.

konceptualizacja przypadku, konceptualizacja poznawcza, nauczanie terapii behawioralno-poznawczej, schematy, dziecięce doświadczenia