Poalkoholowe spektrum zaburzeń rozwojowych (fetal alcohol spectrum disorder, FASD) występuje u dzieci matek spożywających alkohol w okresie ciąży. Ostatnie wspólne oświadczenie NOFAS (National Organization of Fetal Alcohol Syndrome) i FASD Center of Excellence w Waszyngtonie z 15 kwietnia 2004 roku brzmi następująco: „Fetal alcohol spectrum disorders (FASD) jest ogólnym terminem opisującym całe spektrum skutków rozwojowych występujących u potomstwa matek pijących alkohol w okresie ciąży. Skutki te mogą obejmować zaburzenia rozwoju fizycznego, umysłowego, zachowania, uczenia się; mogą trwać przez całe życie. Termin FASD nie jest terminem przeznaczonym do wykorzystania w diagnostyce klinicznej”. Na skutek intoksykacji alkoholowej w okresie płodowym dochodzi do uszkodzenia na poziomie komórkowym, co skutkuje wadami rozwojowymi ośrodkowego układu nerwowego i narządów wewnętrznych. Najgroźniejszym w skutkach uszkodzeniem poalkoholowym wchodzącym w skład FASD jest alkoholowy zespół płodowy (fetal alcohol syndrome, FAS). Zaburzenia rozwojowe dzieci z FASD dotyczą różnych obszarów. Wśród nich wymienia się: zaburzenia zdolności poznawczych (zapamiętywania, myślenia przyczynowo-skutkowego, zdolności uogólniania, planowania, przewidywania i opanowywania czynności, deficyt uwagi, objawy nadpobudliwości), trudności emocjonalne, głównie w sytuacjach społecznych (wycofanie lub agresja, skłonność do kradzieży, kłamstwa, unikanie odpowiedzialności, łatwowierność i nadmierna ufność oraz bezrefleksyjność). Rozpowszechnione obecnie kryteria diagnostyczne wciąż opierają się na triadzie objawów klinicznych:

1. charakterystyczne cechy dymorficzne,
2. opóźnienie wzrostu,
3. objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego.

Skutki teratogennego (toksycznego dla płodu) wpływu alkoholu zależą od:

• Dawki alkoholu (Uwaga! Nawet bardzo mała dawka alkoholu może być w pewnych warunkach niebezpieczna).
• Okresu ciąży – w każdym trymestrze ciąży może dojść do specyficznych uszkodzeń typowych dla danego etapu rozwoju płodu. W pierwszym trymestrze pod wpływem alkoholu może dojść do opóźnienia wzrostu i rozwoju dysmorfii, w drugim i trzecim najbardziej narażony jest ośrodkowy układ nerwowy i ma miejsce zaburzona produkcja neurotransmiterów.
• Kondycji zdrowotnej matki (stan odżywienia, wyposażenie genetyczne, układ odpornościowy).

Dzieci pijących matek, które nie prezentowały wszystkich objawów uszkodzenia (dysmorfia), opisywane były pierwotnie jako dzieci z FAE (poalkoholowe uszkodzenie płodu). Celem pracy jest przeanalizowanie obrazu klinicznego depresji na podstawie prezentacji przypadku 12-letniego chłopca z alkoholowym uszkodzeniem płodu (FAE). Autorki przedstawiają objawy prezentowane przez niego, rozumienie jego problematyki w kontekście indywidualnym i relacji z matką, jak również omawiają rysunek jego autorstwa i proponują postępowanie psychoterapeutyczne.

poalkoholowe spektrum zaburzeń rozwojowych, zespół depresyjny, depresyjność, depresja młodzieńcza, psychoterapia