Wypalenie zawodowe wśród studiujących pielęgniarek
Olga Bielan1, Olga Kurnatowska2, Anna J. Kurnatowska3
Wypalenie zawodowe to odpowiedź na stres, którego źródłem jest sytuacja w pracy. Zjawisko to dotyczy głównie reprezentantów zawodów, których istotą jest praca z ludźmi, m.in. lekarzy, pielęgniarek, ratowników i innych; w grupach tych bliska, zaangażowana interakcja z innymi stanowi istotę profesjonalnego działania i warunkuje powodzenie w zawodzie, sukces, a także rozwój. W badaniu wzięło udział 281 osób – studentów pielęgniarstwa w ramach studiów pomostowych niestacjonarnych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, w większości w wieku 40-60 lat (55,2%), zatrudnionych przeważnie w oddziałach szpitalnych (55,9%), ponad 3/4 (76,5%) badanych – na umowę o pracę. W pracy wykorzystano autorską ankietę strukturalizowanego wywiadu oraz Kwestionariusz MBI, opracowany przez Maslach i Jackson, w polskiej wersji Pasikowskiego (2004 r.). Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Przeprowadzona analiza wypalenia zawodowego potwierdziła, że wyczerpanie emocjonalne powiązane jest ze stażem pracy, liczbą dni zwolnienia oraz liczbą placówek, w których pielęgniarki były zatrudnione. Nie zaobserwowano natomiast, by istniała korelacja miedzy tymi zmiennymi a depersonalizacją i poczuciem braku osiągnięć. Nie wykazano również, aby nasilenie symptomów wypalenia zawodowego zależało od wieku badanych. Okazało się, że osoby zatrudnione w systemie zmianowym odczuwają znacznie silniejsze wyczerpanie emocjonalne aniżeli pielęgniarki pracujące w systemie dziennym. Zaobserwowano również, że pielęgniarki zatrudnione w szpitalach odczuwają znacznie silniejsze symptomy w obu obszarach wypalenia zawodowego aniżeli osoby pracujące w innych placówkach. Ponadto nie potwierdzono, aby poczucie braku osiągnięć zależało od miejsca wykonywanej pracy. Biorąc pod uwagę poziomy referencyjne trzech wymiarów wypalenia zawodowego wg MBI, stwierdzono, że większość badanych cechowała się niską wartością w zakresie wyczerpania emocjonalnego i depersonalizacji, a wysoką w aspekcie poczucia braku osiągnięć.