LOGO
EN

Zaburzenia więzi i krzywdzenie dzieci jako problem towarzyszący zaburzeniu hiperkinetycznemu (ADHD) i zaburzeniom zachowania

Agata Brzozowska1, Agnieszka Wzorek2

Affiliacja i adres do korespondencji
PSYCHIATR. PSYCHOL. KLIN. 2011, 11 (3), p. 189-193
Streszczenie

Zaburzenie hiperkinetyczne (w klasyfikacji amerykańskiej DSM-IV używa się nazwy: zespół nadpobudliwości psychoruchowej – attention-deficit/hyperactivity disorder, ADHD) charakteryzuje stały wzór zachowania, na który składają się zaburzenia uwagi, nadmierna impulsywność oraz nadruchliwość w istotny sposób pogarszające funkcjonowanie dziecka w środowisku domowym i szkolnym. Zaburzeniu hiperkinetycznemu często towarzyszą inne zaburzenia, m.in. zaburzenia zachowania. Autorki pracy poruszają zagadnienie współwystępowania obu zaburzeń oraz patogenezy określonych podtypów ADHD (podtypu z przewagą impulsywności i mieszanego) w kontekście zaburzeń więzi i/lub krzywdzenia dziecka. Według teorii przywiązania związek pomiędzy dzieckiem a najbliższym opiekunem kształtuje sposób, w jaki dziecko będzie później postrzegało siebie i innych. Zwrócono uwagę na zjawisko nacechowanej negatywnymi emocjami interakcji pomiędzy dzieckiem z ADHD a jego opiekunem, co zwiększa ryzyko wystąpienia krzywdzenia w związku z nadpobudliwością dziecka oraz indywidualnymi cechami opiekuna. Występująca w wielu rodzinach dzieci z ADHD przemoc fizyczna, emocjonalna oraz zaniedbanie mogą mieć również wymiar transgeneracyjny i być wyrazem wielopokoleniowych zaburzeń więzi. W literaturze podkreśla się znaczenie traumatycznych doświadczeń szeroko rozumianej przemocy dla rozwoju emocjonalnego, samokontroli oraz relacji społecznych. W niektórych przypadkach związek między doznawaniem przemocy w dzieciństwie i stosowaniem jej wobec własnych dzieci może być skutkiem zbyt słabych relacji z własnym rodzicem i zakłóceń w tworzeniu się bezpiecznego przywiązania. Autorki postulują indywidualne podejście do terapii dziecka z ADHD uwzględniające wyżej wymienione problemy dziecka i jego rodziny.

Słowa kluczowe
zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD), zaburzenia współistniejące, krzywdzenie dzieci, zaburzenia więzi, zaburzenia zachowania