Nasilenie agresji i poczucie kontroli u samouszkadzającej się młodzieży leczonej psychiatrycznie
Agnieszka Gmitrowicz, Dorota Warzocha, Paweł Kropiwnicki
Zachowania autoagresywne coraz częściej stają się przyczyną hospitalizacji młodzieży na oddziałach psychiatrycznych. W ostatnich latach odnotowano prawie dwukrotny wzrost liczby pacjentów dokonujących zamierzonych samouszkodzeń bez intencji samobójczych. Zamierzone samouszkodzenia (ZSU) są definiowane jako akty bezpośredniej autodestruktywności, w których jednostka zmierza do wyrządzenia sobie natychmiastowej szkody, bez zamiaru samobójczego. W pracy przedstawiono wyniki badania przeprowadzonego wśród młodzieży (N=187) hospitalizowanej na Oddziale Psychiatrii Młodzieżowej Centralnego Szpitala Klinicznego UM w Łodzi, którego celem było porównanie nasilenia agresji, jej ukierunkowania oraz umiejscowienia kontroli w 2 wyodrębnionych grupach pacjentów – dokonujących ZSU (N=88) i bez tych zachowań (N=99). Do badania byli rekrutowani pacjenci kolejno przyjmowani na oddział z różnymi zaburzeniami psychicznymi. Wśród badanych było 58 chłopców (średnia wieku: 16,81 roku; SD=1,25) i 129 dziewcząt (średnia wieku: 16,5 roku; SD=1,38). Średnia wieku wszystkich pacjentów wynosiła 16,59 roku (SD=1,35). Z badań wykluczono pacjentów z rozpoznaniem upośledzenia umysłowego, ze względu na ich trudności w zrozumieniu pytań zawartych w narzędziach badawczych. Do badania wykorzystano kwestionariusze IPSA (Inwentarz Psychologicznego Syndromu Agresji) i „Delta” (Test Drwala do pomiaru nasilenia poczucia kontroli). W grupie pacjentów dokonujących ZSU stwierdzono istotnie wyższy poziom agresji, skierowanej zarówno na siebie, jak i na zewnątrz, wyższą skłonność do zachowań odwetowych i znacznie mniejsze poczucie wewnętrznej kontroli własnych zachowań niż w grupie bez tych zachowań. Program terapii dla pacjentów z ZSU powinien być nakierowany na redukcję poziomu agresji i rozwój kompetencji pod postacią kontroli wewnętrznej swoich zachowań.