Zaburzenia regulacji złości z dysforią. Prodrom choroby afektywnej dwubiegunowej czy depresji?
Jolanta Rabe‑Jabłońska, Marta Gawłowska
W przygotowaniu nowej edycji DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM‑V) uczestniczy wiele grup eksperckich, które na podstawie dotychczasowych wyników badań rozważają wprowadzenie nowych kategorii diagnostycznych, m.in. rozpoznania – zaburzenie regulacji złości z dysforią (temper dysregulation disorder with dysphoria, TDD). Propozycja ta spotkała się z szeroką dyskusją prowadzoną zarówno w środowisku badaczy, jak i lekarzy praktyków. Powstanie kryteriów rozpoznawania zaburzenia regulacji złości z dysforią ma długą historię wiążącą się z poszukiwaniem wiedzy na temat prodromu choroby afektywnej dwubiegunowej, a szczególnie danych o specyficznym obrazie klinicznym, czasie trwania i przebiegu manii u dzieci i młodzieży. Obserwacja grupy młodych osób z tzw. nieepizodyczną (chroniczną) drażliwością oraz ze stałymi zaburzeniami kontroli złości w odpowiedzi na zwykłe bodźce i niektórymi objawami przypominającymi klasyczną postać manii pozwoliła na stworzenie kryteriów diagnostycznych zaburzenia regulacji złości z dysforią. Przeprowadzone do tej pory długoterminowe obserwacje osób z tym rozpoznaniem wykazały, że zaburzenie to jest najprawdopodobniej predyktorem wystąpienia w dorosłości unipolarnej depresji oraz zaburzeńlękowych i dystymii, a nie choroby afektywnej dwubiegunowej. Poza danymi epidemiologicznymi wskazują na to wyniki badań genetycznych, neuropsychologicznych oraz neuroobrazowych (fIMR). Ustalenia te dają istotne wskazówki co do leczenia osób z objawami zaburzeń regulacji złości z dysforią.