Strata jest zjawiskiem uniwersalnym, powszechnym i niemożliwym do wykluczenia. W poradnictwie psychologicznym i psychoterapii na co dzień spotyka się osoby, które zostają czegoś pozbawione lub doświadczają separacji. Szczególną sytuacją jest śmierć bliskiej osoby, gdyż wpływa ona całościowo na funkcjonowanie człowieka (sferę somatyczną, emocjonalną, poznawczą, społeczną i duchową). Żałoba jest bardzo złożonym procesem, który charakteryzuje się dużą różnorodnością przeżyć, stopniem ich intensywności oraz dynamiką występowania. Wśród wielu wyjaśnień zjawiska żałoby dominują od wielu lat teorie psychodynamiczne, teorie przywiązania oraz modele faz żałoby i zadań żałoby. Wyznaczany jest w nich uniwersalny wzorzec przepracowania straty, często podzielony na określone etapy, w którym konieczne jest, między innymi, opłakiwanie, świadome konfrontowanie się z sytuacją braku bliskiej osoby, zerwanie więzi z osobą utraconą oraz znalezienie znaczenia poniesionej straty. Artykuł przedstawia współczesną dyskusję nad wyznaczeniem nowych kryteriów rozpoznawania patologicznej żałoby. Aktualnie, dzięki prowadzeniu coraz bardziej złożonych metodologicznie badań, wzrasta możliwość weryfikowania tradycyjnych modeli żałoby. W niniejszej pracy przeprowadzono analizę dotychczasowych sposobów wyznaczania normy przeżywania żałoby. Ponadto podkreślono znaczenie wybranych czynników indywidualnych (preferowanych stylów radzenia sobie ze stratą), społeczno‑kulturowych (społeczne pozbawienie żałoby praw do jej przeżywania) i sytuacyjnych (strata niejasna), które w szczególny sposób wpływają na przeżywanie śmierci bliskiej osoby. Współczesna wiedza o złożoności doświadczania żałoby w różnych grupach społecznych i odmiennych kontekstach poniesionej straty skłania do odpowiedniej modyfikacji tradycyjnych założeń na temat żałoby.