Spektrum zaburzeń autystycznych to grupa zaburzeń neurorozwojowych charakteryzujących się deficytami w zakresie funkcjonowania społecznego, komunikacji oraz powtarzalnymi wzorcami zachowań. W obrazie klinicznym zespołu Aspergera, oprócz trudności dotyczących funkcjonowania społecznego, dominują deficyty językowe przede wszystkim w zakresie pragmatyki, czyli używania języka w kontekście społecznym, semantyki, czyli rozpoznawania różnych znaczeń tego samego słowa, oraz prozodii, czyli rytmu, intonacji i modulacji mowy. Zaburzenia funkcji poznawczych leżące u podłoża objawów, zwłaszcza w zakresie „teorii umysłu”, pozwalają łatwiej zrozumieć naturę charakterystycznych trudności i deficytów. Decydują one o specyfice pracy terapeutycznej z pacjentem z zespołem Aspergera, ale również stanowią o jej trudności, choć z drugiej strony będą jednym z głównych celów oddziaływań terapii. Terapia poznawczo‑behawioralna ukierunkowana jest na zmianę dysfunkcjonalnego sposobu myślenia będącego wynikiem zniekształceń poznawczych, błędnych przekonań lub deficytów poznawczych. W przypadku osób z zespołem Aspergera istnieje konieczność modyfikacji i dostosowania technik terapeutycznych do specyficznego profilu poznawczego tej grupy pacjentów. Podstawowe obszary oddziaływań terapii poznawczo‑behawioralnej w zespole Aspergera to deficyty w zakresie relacji społecznych i rozpoznawania emocji oraz ich konsekwencje. Negatywne emocje przeżywane w obliczu braku rozumienia tego, co się dzieje w otoczeniu, i poczucia bycia nierozumianym często manifestują się zachowaniami impulsywnymi i agresywnymi. Na podejmowane decyzje terapeutyczne wpływa również obecność dodatkowych rozpoznań, takich jak zespół nadpobudliwości psychoruchowej, zaburzenia lękowe, zaburzenia depresyjne, zaburzenia zachowania czy też zaburzenie obsesyjno‑kompulsyjne.

zespół Aspergera, psychoterapia, terapia poznawczo‑behawioralna, umiejętności społeczne, edukacja emocjonalna