LOGO
EN

Wrażliwość sensoryczna a identyfikacja i ocena hedoniczna bodźców zapachowych

Borys Ruszpel1,2, Kinga Rudnicka‑Pietrzak1, Adam Sobolewski1, Katarzyna Potęga vel Żabik1

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr. Psychol. Klin. 2012, 12 (2), p. 88-95
Streszczenie

Przeprowadzony projekt badawczy miał charakter eksploracyjny. Dotyczył związków temperamentu z funkcjonowaniem zmysłu powonienia, w szczególności – identyfikacją i oceną afektywną zapachów. Podstawowe pytania badawcze dotyczyły ewentualnych związków wrażliwości sensorycznej (jeden z wymiarów kwestionariusza temperamentu FCZ‑KT) z deklarowaną i faktyczną umiejętnością identyfikacji prezentowanych zapachów oraz ich oceną hedoniczną. W badaniu uczestniczyły 54 uczennice szkoły gimnazjalnej, które były proszone o wypełnianie kwestionariusza FCZ‑KT oraz ocenienie każdej z 16 próbek zapachowych. Przeprowadzone analizy wykazały istotną dodatnią korelację między średnią deklarowaną znajomością zapachów a ich faktyczną znajomością (zapachy subiektywnie znane były identyfikowane trafniej od nieznanych) oraz między średnią deklarowaną znajomością zapachów a ich oceną hedoniczną (znane zapachy były oceniane przez badane jako bardziej przyjemne). Nie wykazano związków wymiaru Wrażliwości Sensorycznej z deklarowaną i faktyczną znajomością zapachów, z drugiej strony wymiar ten był dodatnio skorelowany z oceną hedoniczną (wyższe wyniki na wymiarze Wrażliwości Sensorycznej współwystępowały z generalnie przyjemniejszym postrzeganiem zapachów). Badanie ujawniło szereg istotnych zależności pomiędzy wymiarami Perseweratywności, Żwawości i Wytrzymałości a rozpoznawaniem zapachów najtrudniejszych (zarówno subiektywnie, jak i obiektywnie) do zidentyfikowania. Zrealizowany projekt ma stanowić punkt wyjścia do badań dotyczących związków temperamentu z funkcjonowaniem zmysłu powonienia, a także preferencjami żywnościowymi u osób z diagnozą zaburzeń odżywania, między innymi jadłowstrętu psychicznego, żarłoczności psychicznej oraz w grupie osób otyłych.

Słowa kluczowe
psychologia węchu, identyfikacja zapachów, ocena hedoniczna zapachów, temperament, wrażliwość sensoryczna