LOGO
EN

Obraz ciała i jego zaburzenia. Aspekty teoretyczne w kontekście wybranych jednostek psychopatologicznych

Katarzyna Nitsch, Elżbieta Prajs, Jacek Kurpisz, Ernest Tyburski

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr. Psychol. Klin. 2012, 12 (3), p. 176-182
Streszczenie

Artykuł stanowi przegląd literatury na temat problemu zaburzeń obrazu ciała w wybranych zaburzeniach psychicznych: zaburzeniach odżywiania się, otyłości, zachowaniach autodestrukcyjnych oraz dysmorficznych zaburzeniach ciała. Autorzy definiują pojęcie obrazu ciała, uściślając jego ramy wobec pojęć schemat ciałaJa cielesne. Podkreślają związek między urazami wczesnodziecięcymi i powstaniem zniekształceń poznawczych i emocjonalnych wobec ciała, odwołując się także do możliwości i ograniczeń pracy terapeutycznej. W pierwszej części przybliżają obecny w literaturze sposób pojmowania obrazu ciała, teoretyczne rozważania na temat jego natury, komponentów i zaburzeń wynikających z jego zakłóceń. Następnie opisują właściwości i rodzaje zaburzeń obrazu ciała w zaburzeniach odżywiania się i otyłości, uwypuklając wyłaniający się z badań wniosek o związku między zniekształceniem obrazu ciała i zniekształceniem obrazu Ja. W dalszej części zostaje omówiony konstrukt Ja cielesne, który służy wyjaśnieniu znaczenia specyficznych zakłóceń rozwojowych dla integracji i organizacji doświadczeń związanych z ciałem. Autorzy podkreślają znaczenie urazów wczesnodziecięcych dla kształtowania się patologicznego stosunku jednostki wobec ciała, między innymi zachowań autodestrukcyjnych. Następnie analizują zagadnienie mechanizmu obronnego dysocjacji, leżącego u podłoża stanów cielesnego wyobcowania i być może także autodestrukcji (tak jak obserwuje się to zjawisko w zaburzeniach odżywiania się, w osobowości borderline). Ostatnią część stanowi charakterystyka dysmorficznego zaburzenia ciała, jego aspektów klinicznych i konsekwencji. Wnioskiem końcowym autorzy zamykają rozważania na temat związku zaburzeń obrazu ciała ze strukturalnymi aspektami osobowości, będącymi przedmiotem psychoterapii.

Słowa kluczowe
obraz ciała, Ja cielesne, zaburzenia odżywiania się, dysmorficzne zaburzenia ciała (BDD), zachowania autodestrukcyjne, dysocjacja, otyłość