Ocena odległych efektów prowadzonych działań psychoedukacyjnych w grupie dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi
Halina Kądziela-Olech
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (attention-deficit/hyperactivity disorder, ADHD) jest neurobehawioralnym zaburzeniem charakteryzującym się nadmierną aktywnością ruchową, rozpraszalnością, impulsywnością. Obecnie używane są dwa terminy określające powyższy zespół objawów: nadpobudliwość psychoruchowa (nadruchliwość) z deficytem uwagi – ADHD (wg DSM-IV) i zaburzenia hiperkinetyczne – HKD (wg ICD-10). Współczesne badania wskazują, że etiopatogeneza zespołu jest złożona, związana z uwarunkowaniami genetycznymi i wpływami środowiska. Wśród czynników środowiskowych niezwykle istotne jest środowisko rodzinne oraz rodzaj opieki uwarunkowany socjokulturowo. Charakterystyczne objawy pojawiają się we wczesnym dzieciństwie i mogą utrzymywać się do okresu adolescencji i wieku dorosłego, prowadząc do negatywnych następstw. Celem terapii ADHD jest zmniejszenie nasilenia objawów, poprawa funkcjonowania, kontaktu z otoczeniem oraz zapobieganie dalszej psychopatologii. Filozofia psychoedukacji zakłada, że wiedza, rozumienie zachowań oraz odpowiednie strategie postępowania są skuteczne w terapii zaburzeń psychicznych. Edukacja rodziców, modyfikowanie sposobu postępowania w oparciu o stałość i konsekwencję może poprawić funkcjonowanie dzieci z ADHD. Celem prowadzonych badań była ocena odległych efektów prowadzonej psychoedukacji podczas 10-letniej obserwacji dzieci z ADHD. Psychoedukacja z elementami technik behawioralnych była prowadzona podczas okresowych wizyt w odstępach 4-tygodniowych. Efekty postępowania terapeutycznego oceniano po 12 miesiącach jego trwania, a następnie po 10 latach. Wyniki badań zostały poddane analizie statystycznej. Z badań wynika, że psychoedukacja stanowi istotny element terapii ADHD – może mieć wpływ na zmniejszenie nasilenia zaburzeń oraz poprawę funkcjonowania społecznego. Psychopatologia rodziców istotnie ogranicza efekty terapii.