Akceptacja choroby i style radzenia sobie ze stresem u osób dializowanych
Krystyna Kurowska, Agnieszka Kasprzyk
Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr. Psychol. Klin. 2013, 13 (2), p. 99–107
Streszczenie
Wstęp: Schorzenia przewlekłe zmieniają funkcjonowanie pacjentów w poszczególnych obszarach życia. Większość osób nie potrafi zaakceptować choroby, rzadko podejmuje wysiłki mogące zmienić aktualną sytuację zdrowotną. Cel pracy: Określenie stopnia przystosowania się do choroby i preferowanych stylów radzenia sobie ze stresem u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek poddawanych dializoterapii. Materiał i metody: Przebadano 94 dializowanych pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek. Badania przeprowadzono w dwóch stacjach dializ – NZOZ Centrum Dializ Fresenius Nephrocare III w Bydgoszczy oraz NZOZ Avitum, Stacja Dializ w Nakle nad Notecią. Przystosowanie się do choroby oceniono za pomocą Skali Akceptacji Choroby – AIS w adaptacji Juczyńskiego, a sposób radzenia sobie w sytuacjach stresowych kwestionariuszem CISS Endlera i Parkera w polskiej adaptacji Szczepanika, Strelaua i Wrześniewskiego. Wyniki: Badana grupa uzyskała przeciętny poziom akceptacji choroby. Wyższy poziom przejawiali mężczyźni, osoby w wieku do 59 lat oraz zamieszkujące w mieście. Im wyższy był poziom wykształcenia, tym większe zdolności w przystosowaniu się do życia z daną jednostką chorobową przejawiał chory. Najczęściej stosowany był styl zadaniowy radzenia sobie ze stresem, w następnej kolejności styl skoncentrowany na emocjach i unikowy. Poziom akceptacji choroby malał wraz ze wzrostem stylu skoncentrowanego na emocjach. Wnioski: Uzyskane wyniki pozwolą zrozumieć osoby chore na przewlekłą niewydolność nerek i pomóc im w wypracowaniu nowych metod radzenia sobie ze stresem, a co za tym idzie – zwiększyć stopień akceptacji choroby. Umożliwią również lepsze zaplanowanie opieki nad pacjentami dializowanymi i wdrożenie działań pomagających w pogodzeniu się z chorobą.
Słowa kluczowe
przewlekła niewydolność nerek, dializoterapia, hemodializa, akceptacja choroby, radzenie sobie ze stresem