Zachowania zdrowotne a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób po przeszczepieniu nerki
Krystyna Kurowska, Lidia Wyrzucka
Wstęp: Najdoskonalszą metodą leczenia chorych ze schyłkową niewydolnością nerek jest przeszczepienie nerki. Aby przeszczepiony narząd mógł funkcjonować prawidłowo i jak najdłużej, pacjenci muszą zweryfikować dotychczasowy styl życia. Podstawą są preferowane zachowania prozdrowotne. Cel pracy: Określenie związku pomiędzy preferowanymi zachowaniami zdrowotnymi a umiejscowieniem kontroli zdrowia, jako wykładnika powrotu do jego optymalnego stanu. Materiał i metody badawcze: Badania przeprowadzono w Klinice Transplantologii i Chirurgii Ogólnej oraz w Poradni Transplantologicznej Szpitala Uniwersyteckiego nr 1 w Bydgoszczy w grupie 98 pacjentów po przeszczepieniu nerki, przy użyciu Inwentarza Zachowań Zdrowotnych (IZZ) Juczyńskiego i Wielowymiarowej Skali Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (MHLC-B) w adaptacji tegoż autora. Wyniki: Badani różnią się pod względem zachowań prozdrowotnych, ale prezentują ich wysoki poziom. Najwyżej oceniono zachowania profilaktyczne, praktyki zdrowotne i pozytywne nastawienie psychiczne, a najniżej praktyki żywieniowe. Osoby w wieku 41–50 lat, mające dzieci, mieszkające na wsi, kobiety i ci, dla których był to pierwszy przeszczep, częściej przejawiali zachowania prozdrowotne. Zdecydowana większość badanych jest przekonana o wpływie innych na ich zdrowie, najmniej z nich uważa, że stan zdrowia zależy od przypadku. Wnioski: Otrzymane wyniki mogą umożliwić lepsze rozpoznanie potrzeb osób po przeszczepieniu nerki oraz pomóc w planowaniu edukacji, co wpłynie na podwyższenie poziomu wiedzy, pomagając pacjentom w dbaniu o własne zdrowie. Mogą również posłużyć jako materiał edukacyjny dla chorych i ich rodzin.