Cel: Niektórzy autorzy podają, że zachowania agresywne w schizofrenii mają źródła heterogenne – dla przykładu agresja może być działaniem impulsywnym, ale też rozmyślnym, mającym na celu zastraszanie innych; może być również związana z przeżyciami psychotycznymi, tj. urojeniami czy omamami. Celem pracy było zbadanie związków między doznaniami psychotycznymi a nasileniem wrogości i agresji u chorych na schizofrenię paranoidalną. Materiał i metoda: Zbadano 70 osób (35 mężczyzn i 35 kobiet) leczonych ambulatoryjnie z powodu schizofrenii paranoidalnej. Wykorzystano odpowiednie skale, podskale i wskaźniki polskiej wersji Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI). Wyniki: Na podstawie analizy korelacji i analizy czynnikowej stwierdzono istnienie licznych związków statystycznie istotnych między wynikami w skalach badających doznania psychotyczne oraz nasilenie wrogości i agresji. Wnioski: Wyniki przeprowadzonych badań potwierdzają występowanie wielu związków między doznaniami psychotycznymi a odczuwaną wrogością i agresją. Opierając się na objawach psychotycznych i wskaźnikach agresywności, stworzono pięć czynników: „psychotyzm”, „wrogość”, „agresja psychopatyczna”, „przewrażliwienie”, „idee prześladowcze”. Ważny dla odczuwanej wrogości i agresywności u chorych okazał się przeżywany niepokój o swoje zdrowie psychiczne z powodu poczucia nierzeczywistości tego, co się wokół dzieje, jak również z powodu poczucia obcości własnych myśli. Kolejnym istotnym czynnikiem okazało się poczucie bycia pokrzywdzonym przez życie, niezrozumianym przez innych oraz przekonanie, że ludzie mają żal do chorego i próbują mu szkodzić. Natomiast cechy, postawy i zachowania stanowiące przeciwieństwo zaburzeń paranoidalnych, tj. wiara w ludzi i optymistyczna postawa wobec nich, stanowią czynnik istotny dla hamowania agresji.