Poczucie koherencji kobiet – ofiar przemocy domowej
Małgorzata Sitarczyk
W artykule przedstawiono problematykę zmian osobowościowych obserwowanych u kobiet będących ofiarami długotrwałej przemocy domowej. W prezentowanych badaniach dowiedziono, że kobiety długotrwale doświadczające przemocy domowej charakteryzują się niskim poczuciem koherencji, co wyraża się w obniżonym poczuciu sensowności, zaradności i zrozumiałości w odniesieniu do własnej sytuacji życiowej. Badania empiryczne oparto na paradygmacie, zgodnie z którym poczucie koherencji jest podstawowym wymiarem osobowości mającym istotny wpływ na radzenie sobie w sytuacjach nowych, trudnych i niepewnych. Program badań obejmował 56 kobiet z województwa lubelskiego. Grupę eksperymentalną stanowiły kobiety, które były ofiarami przemocy domowej i korzystały z indywidualnego poradnictwa w Centrum Interwencji Kryzysowej. W skład grupy kontrolnej weszły kobiety, które w swoim życiu nie spotkały się z przemocą, a które pochodziły z tych samych środowisk co ofiary przemocy. Przedstawione w opracowaniu badania diagnostyczne, łącznie z danymi zawartymi w studium przypadku, ukazały kobiety – ofiary przemocy domowej jako osoby o niestabilnej samoocenie i niskim poczuciu koherencji. Obraz kobiet doświadczających przemocy domowej nakreślony zgodnie z założeniami koncepcji Antonovsky’ego wskazuje na brak zrozumiałości celów swojego postępowania u badanych oraz ich niskie poczucie sterowalności i sensowności w zakresie motywów działania. Ofiary przemocy mają także tendencję do postrzegania dostępnych zasobów osobistych, społecznych czy materialnych jako niewystarczających do tego, by sprostać wymogom, jakie stawiają konkretne sytuacje życiowe.