Czynniki ryzyka zaburzeń lękowych u dzieci
Agnieszka Dąbkowska-Mika1, Małgorzata Dąbkowska2
Traumatyczne wydarzenia w dzieciństwie usposabiają do późniejszych zaburzeń lękowych poprzez nadreaktywność osi stresu i nadmierne wydzielanie kortykoliberyny. Narażenie na takie wydarzenia skutkuje zmianami neurobiochemicznymi w mózgu, leżącymi u podłoża późniejszych zaburzeń lękowych, takich jak lęk napadowy i zespół stresu pourazowego. Wczesne doświadczenia traumatyczne zmieniają geny i zwiększają nadwrażliwość na stres. Leki serotoninergiczne mogą częściowo przywracać właściwe funkcjonowanie neurobiologiczne ośrodkowego układu nerwowego. Potwierdzono znaczącą rolę nieprawidłowego przywiązania we wczesnym okresie rozwojowym w ujawnianiu się zaburzeń lękowych w adolescencji. Częściej zaburzenia lękowe stwierdza się u dzieci, które mają stałe cechy zahamowania w temperamencie. Zachowanie zahamowane we wczesnym dzieciństwie jest predyktorem późniejszych zaburzeń lękowych. Do zaburzeń lękowych usposabiają pewne zachowania rodziców i środowisko rodzinne. Niewłaściwe interakcje rodzice – dziecko mogą sprzyjać ujawnieniu się zaburzeń lękowych. Znaczenie mają również czynniki genetyczne – dwukrotnie częściej zaburzenia lękowe notowane są u bliźniąt monozygotycznych niż u bliźniąt dwuzygotycznych. Istnieje większe prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń lękowych u osób, którzy mieli lub mają chorujących krewnych pierwszego stopnia. Zaburzenia lękowe często współwystępują z depresją.