Zaburzenia obejmujące różny stopień behawioralnej dezorganizacji, nieprawidłowy rozwój funkcji poznawczych oraz deficyty w zakresie funkcjonowania społecznego zostały ujęte w klasyfikacji DSM-V (2013) jako grupa zaburzeń neurorozwojowych, w obrębie której znajdują się m.in. takie kategorie nozologiczne, jak upośledzenie umysłowe, zaburzenia ze spektrum autyzmu, zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, specyficzne zaburzenia uczenia się, zaburzenia motoryczne oraz zaburzenia komunikacji. Objawy występują od początku okresu rozwojowego, często z różnym nasileniem, współistnieją ze sobą, a ich obraz kliniczny wraz z wiekiem może ulegać zmianom. Mimo intensywnych badań procesy i mechanizmy mózgowe, które leżą u podstaw deficytów poznawczych i behawioralnych, pozostają nadal niejasne. W ostatnich dekadach wskazuje się na możliwy udział zaburzonej neuroplastyczności w powstawaniu objawów zaburzeń neurorozwojowych. Według współczesnych koncepcji plastyczność jest tą właściwością układu nerwowego, która odpowiada za procesy uczenia się, zapamiętywania, samoregulacji oraz adaptacji do zmieniających się warunków środowiska. W rozwijającym się mózgu dynamiczne procesy związane z przebudową łączności neuronalnej są wynikiem wzajemnego oddziaływania czynników genetycznych i środowiskowych. Ostatnie dekady przyniosły wiele dowodów wskazujących na udział macierzy zewnątrzkomórkowej w procesach plastyczności synaptycznej układu nerwowego. Dwukierunkowy charakter plastyczności synaptycznej obejmuje dojrzewanie i eliminację połączeń synaptycznych. Proteoliza macierzy zewnątrzkomórkowej podczas wczesnego okresu rozwoju układu nerwowego wydaje się odgrywać kluczową rolę w proliferacji, migracji i różnicowaniu komórek nerwowych oraz tworzeniu sieci neuronalnych. Nieprawidłowa aktywność proteaz w obrębie macierzy zewnątrzkomórkowej hipotetycznie może zaburzać strukturę i funkcję sieci neuronalnych, prowadząc do ujawniania się dysfunkcji poznawczych i behawioralnych w zaburzeniach neurorozwojowych.