Zaburzenia psychiczne oraz potrzeby terapeutyczne dzieci i młodzieży przebywających w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (domach dziecka)
Witold Pawliczuk, Anna Kaźmierczak-Mytkowska
Dotychczas zrealizowane w Europie badania wskazują, że zaburzenia psychiczne występujące wśród dzieci przebywających w placówkach opiekuńczo-wychowawczych są ważnym problemem społecznym. W Wielkiej Brytanii 96% dzieci i młodzieży w wieku 13–17 lat przebywających w placówkach opiekuńczo-wychowawczych spełniało kryteria zaburzeń psychicznych. W Niemczech wśród dzieci i młodzieży w wieku 4–18 lat takich wychowanków było 59,9%. Celem badania epidemiologicznego zrealizowanego w Klinice Psychiatrii Wieku Rozwojowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego było ustalenie rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych wśród dzieci i młodzieży w wieku 11–18 lat przebywających w warszawskich socjalizacyjnych placówkach opiekuńczo- -wychowawczych (domach dziecka). Było to pierwsze polskie badanie epidemiologiczne przeprowadzone w tej populacji. Badanie składało się z dwóch etapów i wzięło w nim udział 141 dzieci z 11 placówek. Grupę referencyjną stanowiło 103 dzieci z warszawskich szkół. W I etapie wychowankowie wypełnili kwestionariusz dla młodzieży (YSR) z grupy kwestionariuszy CBCL (Child Behavior Checklist). W II etapie ci, których wyniki w poszczególnych skalach znajdowały się w obszarze wartości klinicznych kwestionariusza, w celu postawienia ostatecznej diagnozy psychiatrycznej zostali przebadani indywidualnie za pomocą półusktrukturyzowanego wywiadu diagnostycznego K-SADS-PL. Badania polskie ujawniły, że u ponad połowy wychowanków można rozpoznać zaburzenia psychiczne. Jest to istotna informacja, której nie można pominąć w dyskusji na temat właściwego systemu opieki psychiatrycznej i psychologicznej dla dzieci i młodzieży w Polsce. W pracy zostały zaprezentowane wyniki badania epidemiologicznego dotyczącego rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych wśród dzieci i młodzieży przebywających w warszawskich placówkach opiekuńczo-wychowawczych (domach dziecka). W dalszej części w oparciu o wnioski z badania przedstawiono potrzeby terapeutyczne wychowanków placówek oraz zarekomendowano możliwe sposoby zaspokajania tych potrzeb.