Doświadczenie bycia wychowywanym przez homoseksualnych rodziców a ryzyko zaburzenia rozwoju dziecka
Michał Sieński, Katarzyna Stachowiak, Monika Zielona-Jenek
Celem artykułu jest przedstawienie wyników przeglądu literatury na temat funkcjonowania psychologicznego dzieci wychowywanych przez rodziców pozostających w związkach homoseksualnych. Skupiono się na badaniach przybliżających specyfikę kontekstu rozwoju tej grupy dzieci i jego znaczenia dla domniemywanego w szerszym dyskursie społecznym ryzyka zaburzenia ich rozwoju. Poszukiwano odpowiedzi na pytanie, czy dzieci wychowywane w rodzinach homoseksualnych znacząco różnią się od swoich rówieśników pod względem ryzyka zaburzeń funkcjonowania, a jeśli tak, z jakimi czynnikami owe ryzyko należałoby wiązać. Posłużono się doniesieniami z badań dużych prób populacyjnych, jak również badaniami o charakterze metaanaliz. Choć większość stanowiły publikacje zagraniczne, podjęto również działania w kierunku włączenia do analizy doniesień rodzimych, które mogłyby zweryfikować możliwość odniesienia wyników do warunków polskich. Zgromadzone wnioski pozwoliły na wyodrębnienie dwóch grup czynników, które determinują warunki wychowawcze w rodzinach tworzonych przez osoby homoseksualne. Pierwsza to czynniki uniwersalne, możliwe do opisania we wszystkich rodzinach, niezależnie od płci i orientacji seksualnej opiekunów. Są to: jakość i trwałość relacji partnerskiej, stabilność środowiska wychowawczego, dobrostan psychiczny opiekunów oraz kompetencje i zaangażowanie w rolę rodzica. Druga to czynniki specyficzne, charakterystyczne dla rodzin tworzonych przez rodziców o tożsamości homoseksualnej. Należą do nich mniejszościowy status pary oraz brak lub ograniczenie społecznej akceptacji i wsparcia dla relacji partnerów. Wyniki przeprowadzonej analizy badań nie pozwalają wyciągać generalnych wniosków o podwyższonym ryzyku wystąpienia zaburzeń rozwoju i funkcjonowania u dzieci wychowywanych przez homoseksualną parę. Jednocześnie wskazują na znaczące zróżnicowanie rodzinnych kontekstów, w których wychowywane są dzieci osób homoseksualnych. Wydaje się, iż użyty w przeglądzie literatury model porządkowania danych dotyczących rodzinnych czynników ryzyka zaburzeń może być wykorzystywany również w klinicznej pracy z dziećmi i ich rodzinami, przy integrowaniu danych diagnostycznych.