LOGO
EN

Przekonania na temat zdrowia i choroby a akceptacja ograniczeń wynikających z przewlekłej choroby somatycznej na przykładzie osób z łuszczycą

Joanna Miniszewska, Marta Adamska

Affiliacja i adres do korespondencji
PSYCHIATR. PSYCHOL. KLIN. 2014, 14 (3), p. 202–212
DOI: 10.15557/PiPK.2014.0029
PlumX metrics:
Streszczenie

Wprowadzenie: Pojawienie się choroby przewlekłej oznacza dla pacjenta znaczące zmiany w życiu. Schorzenie bywa postrzegane w różnych kategoriach, a jego ocena często wpływa na akceptację, co z kolei oddziałuje na wybór strategii zaradczych. Przekonania na temat łuszczycy – będącej przewlekłą chorobą skóry, powodującą liczne psychospołeczne konsekwencje – mogą mieć wpływ na jej akceptację. Cel pracy: Określenie zależności między sposobami oceny własnej choroby i przekonaniem o posiadaniu wpływu na swoje zdrowie a akceptacją ograniczeń wynikających z choroby. Materiał i metody: Badaniem objęto grupę 61 chorych na łuszczycę. Użyto Skali Akceptacji Choroby (Acceptance of Illness Scale, AIS), Skali Oceny Własnej Choroby (SOWC), Wielowymiarowej Skali Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (Multidimensional Health Locus of Control Scale, MHLC) i Skali Subiektywnej Oceny Nasilenia Łuszczycy (Self-Administered Psoriasis Area and Severity Index, SAPASI). Wyniki: Płeć i występowanie choroby u członków rodziny nie różnicują badanych pod względem poziomu akceptacji łuszczycy. Postrzeganie schorzenia jako krzywdy, zagrożenia, przeszkody i zakłócenia równowagi życiowej, traktowanie stanu zdrowia jako dzieła przypadku oraz duże subiektywne nasilenie schorzenia (mierzone skalą SAPASI) negatywnie korelują z akceptacją, a przekonanie o wewnętrznej kontroli zdrowia wiąże się z nią dodatnio. Ze względu na prezentowane przekonania na temat własnej choroby i zdrowia wyodrębniono dwie homogeniczne podgrupy badanych. Ocena łuszczycy w kategoriach przeszkody/straty, wewnętrzna kontrola zdrowia i postrzeganie jej jako dzieła przypadku pozwalają przewidywać poziom akceptacji schorzenia. Wnioski: Znaczenie, jakie pacjenci nadają własnej chorobie, oraz przekonanie na temat posiadanego (bądź nie) wpływu na stan zdrowia somatycznego wiążą się z poziomem akceptacji ograniczeń wynikających ze schorzenia. Innymi słowy, przekonania na temat choroby korelują z przystosowaniem do niej.

Słowa kluczowe
akceptacja choroby, łuszczyca, psychodermatologia, przewlekła choroba somatyczna, postrzeganie choroby, umiejscowienie kontroli zdrowia