Zaburzenia depresyjne stanowią istotny czynnik ryzyka zachowań samobójczych wśród nastolatków. Wykazano, że u młodocianych pacjentów po próbach samobójczych z rozpoznaną depresją występują określone czynniki ryzyka, w tym trudności szkolne i w relacjach z rówieśnikami. W programach prewencji samobójstw podkreśla się potrzebę wczesnego wykrywania zaburzeń depresyjnych i szybkiego wdrażania odpowiednich strategii terapeutycznych. Prezentowany w artykule „Program zapobiegania zaburzeniom depresyjnym dla dzieci i młodzieży” został opracowany w Departamencie Polityki Zdrowotnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego. Realizowany jest corocznie od 2010 roku przez podmioty wyłaniane w otwartych konkursach ofert. Główne cele Programu to zmniejszenie częstości występowania pełnoobjawowej depresji przez zidentyfikowanie u badanych dzieci czynników predysponujących do jej wystąpienia oraz redukcja tych czynników za sprawą zastosowanej interwencji, czyli uczestnictwa w zajęciach warsztatowych. Za cele szczegółowe autorzy uznali m.in. nabycie pożądanych umiejętności społecznych, nazywania i wyrażania odczuwanych emocji, poznanie technik radzenia sobie ze stresem, poprawę samooceny, a także podniesienie stanu wiedzy dzieci i ich rodzin na temat depresji, metod jej profilaktyki i leczenia, co może być szczególnie przydatne w przypadku pojawienia się lub nawrotu choroby. Analiza efektywności Programu obejmowała lata 2010–2013. Każdego roku Programem obejmowano ponad 0,5% populacji województwa łódzkiego w wieku 11–16 lat, łącznie w ciągu czterech lat przebadano ponad 2% populacji w tej grupie wiekowej. Do warsztatów terapeutycznych zakwalifikowano niemal co drugiego ucznia z ryzykiem depresji (20% nastolatków przebadanych w pierwszym etapie programu), u co piątego dziecka stwierdzono konieczność dalszej diagnostyki bądź terapii w poradni zdrowia psychicznego. Porównanie nasilenia objawów depresyjnych, mierzonego za pomocą Krakowskiego Inwentarza Objawowego, u osób z grupy ryzyka (7.–10. sten) przed cyklem warsztatów i po jego zakończeniu wykazało redukcję u blisko co drugiego uczestnika. W ankietach ewaluacyjnych ponad 70% nastolatków potwierdzało zdobycie nowej wiedzy.

zaburzenia depresyjne, profilaktyka, populacja dzieci i młodzieży, zajęcia warsztatowe, ewaluacja