Zastosowanie przymusu bezpośredniego to sytuacja szczególna, wymagająca użycia siły wobec drugiego człowieka. Możliwość podjęcia podobnych działań musi być regulowana przez określone akty prawne. W kontekście rzeczywistości psychiatrycznej należy wskazać przede wszystkim na zapisy ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Zwrócono w niej uwagę, że lekarz i pielęgniarka mogą podjąć wobec agresywnego lub autoagresywnego pacjenta takie działania, jak unieruchomienie, przytrzymanie, izolacja i przymusowe podanie leków. Jednak niebezpieczne zachowania mogą prezentować również uczniowie szkół specjalnych, których część była niegdyś pacjentami szpitali psychiatrycznych. Nie zmienia to faktu, że na terenie szkół pedagodzy nie mają formalnego prawa do zastosowania przymusu bezpośredniego wobec ucznia. Co zatem mogą zrobić, kiedy podopieczny stosuje siłę? W jaki sposób nauczyciel powinien postąpić w przypadku agresji ucznia, by chronić bezpieczeństwo własne oraz innych osób? Czy w pewnych sytuacjach wolno mu przytrzymać podopiecznego albo go unieruchomić? Czy w wybranych przypadkach pedagog ma obowiązek użycia siły wobec niepełnosprawnego ucznia? W artykule podjęta zostanie próba udzielenia odpowiedzi na powyższe pytania.

prawa człowieka, szkoła specjalna, przymus bezpośredni, godność człowieka, ochrona zdrowia psychicznego