Organizacja wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w Polsce – na przykładzie Cieszyna i Oświęcimia
Barbara Grabowska, Łukasz Matusiak
Cel: Celem badań było poznanie sposobu organizacji wczesnego wspomagania rozwoju dziecka w środowisku lokalnym. Materiał i metoda: Badania przeprowadzono w dwóch miastach powiatowych, wśród pracowników instytucji organizujących i prowadzących wczesne wspomaganie rozwoju dziecka. Wyniki: W badanych miastach stosuje się różne sposoby organizacji wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. W Oświęcimiu za całość działań – od wydawania opinii, przez prowadzenie akcji informacyjnych i zajęć dla dzieci, po warsztaty dla rodziców – odpowiada Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna. W Cieszynie wsparcie dla dzieci rozwija się oddolnie (w roku 2016 swoją ofertę dołączą dwa przedszkola niepubliczne), a Poradnia wydaje opinie o potrzebie wczesnego wspomagania. Wnioski: W Europie w ostatnich kilkunastu latach mocno rozwinęła się pomoc kierowana do małych dzieci wymagających wczesnego wspomagania i do ich rodzin. W Polsce 10 lat temu był realizowany rządowy program pilotażowy, ale wciąż brakuje systemowych rozwiązań. W innych europejskich krajach wczesna interwencja jest podejmowana w celu wspierania rozwoju dziecka, u którego wykryto nieprawidłowości czy opóźnienia rozwoju. Natomiast w polskim systemie pomoc dzieciom jest nieskoordynowana (zadania są podzielone między trzy resorty: zdrowia, edukacji i pomocy społecznej) i często wiązana z orzeczeniem o niepełnosprawności dziecka. Należy wprowadzić zmiany legislacyjne, tak aby możliwe było zakładanie lokalnych ośrodków wczesnego wspomagania czy wczesnej interwencji. Niezbędne jest również uporządkowanie terminologii, by niezwłocznie – bez czekania na orzeczenie o niepełnosprawności – obejmować pomocą dzieci, u których wykryto nieprawidłowości w rozwoju.