Strategie radzenia sobie ze stresem stosowane przez rodziców uczestniczących w procesie wczesnej interwencji a indywidualne sieci wsparcia
Sylwia Wrona, Kamila Wrona
Wczesna interwencja i wczesne wspomaganie to działania, których podmiotem są dziecko o zaburzonym rozwoju i jego rodzina. Pojawienie się jakichkolwiek nieprawidłowości rozwojowych u dziecka jest zawsze sytuacją stresującą oraz wymagającą podjęcia działań wspierających rodziców. Zasobem umożliwiającym uzyskanie dodatkowej pomocy jest sieć społeczna rodziny. Jakość udzielonych świadczeń zależy od wielkości tej sieci i kategorii osób, które ją tworzą. Należy pamiętać, że koncentracja tylko na rehabilitacji dziecka – z pominięciem potrzeb pozostałych członków rodziny – może z czasem doprowadzić do dysfunkcji całego systemu rodzinnego. Pojawiające się ograniczenia, które wynikają z niepełnosprawności dziecka, stanowią realne zagrożenie marginalizacją lub nawet wykluczeniem rodziny z życia społecznego. Nie jest ona w stanie wyjść z kryzysu samodzielnie, dlatego też istotną rolę odgrywają działania realizowane przez sieci wsparcia rodziny. Głównym celem niniejszej pracy było sprawdzenie siły zależności między wielkością sieci wsparcia, rodzajem zaburzenia u dziecka a strategiami radzenia sobie ze stresem stosowanymi przez rodziców dzieci uczestniczących w procesie wczesnego wspomagania lub wczesnej interwencji. Badaniami objęto 93 rodziców. Zastosowano Mapę i Kwestionariusz Otoczenia Społecznego Zdzisława Bizonia oraz Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem – Mini-COPE. Analiza uzyskanych wyników nie wykazała istotnych korelacji między badanymi zmiennymi. Statystyki opisowe pozwoliły wskazać strategie radzenia sobie ze stresem najczęściej stosowane przez rodziców oraz pomogły scharakteryzować wielkość sieci i kategorie osób je tworzących. Artykuł zamykają wnioski dotyczące obszarów działań praktycznych w ramach wczesnej interwencji.