LOGO
EN

Czy na podstawie skarg poznawczych można przewidywać deficyty poznawcze?

Ewa Małgorzata Szepietowska1, Anna Kuzaka2

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr Psychol Klin 2017, 17 (1), p. 5–14
DOI: 10.15557/PiPK.2017.0001
PlumX metrics:
Streszczenie

Cel: Celem podjętych badań było określenie, czy nasilenie skarg na osłabienie poznawcze wraz z innymi wybranymi zmiennymi pozwala przewidywać ogólny poziom funkcji poznawczych ocenianych Montrealską Skalą Funkcji Poznawczych (Montreal Cognitive Assessment, MoCA). Aktualne doniesienia nie zawierają jednoznacznych wniosków na ten temat. Część danych wskazuje, że skargi na osłabienie poznawcze mają wartość predyktywną dla niskich wyników uzyskiwanych w zadaniach standaryzowanych, sugerujących rozwój dysfunkcji poznawczych (np. łagodnych zaburzeń poznawczych), inne natomiast nie potwierdzają predyktywnej roli skarg i nie wykazują powiązań między skargami na osłabienie poznawcze a rezultatami testów poznawczych. Materiał i metoda: W badaniach uczestniczyło 118 dorosłych osób, w tym 58 kobiet i 60 mężczyzn. Wykorzystano test MoCA, kwestionariusze samoopisowe oceniające nasilenie skarg poznawczych (Patient- Reported Outcomes in Cognitive Impairment – PROCOG i Dysexecutive Questionnaire/Self – DEX-S) oraz wybrane podtesty Skali Inteligencji D. Wechslera dla Dorosłych, wersji zrewidowanej (WAIS-R PL). Na postawie wyniku MoCA wydzielono dwie grupy osób: o niższym wyniku i o wyniku wskazującym na prawidłowy poziom funkcji poznawczych.Porównano te grupy ze względu na nasilenie skarg oraz wyniki uzyskane przy użyciu pozostałych metod. Następnie wykonano analizę regresji logistycznej z uwzględnieniem zmiennych niezależnych (płeć, wiek, wynik w PROCOG i DEX-S, stan neurologiczny) i zmiennej zależnej (zdychotomizowany wynik w MoCA). Wyniki: Grupy o różnym poziomie wykonania MoCA różniły się pod względem wybranych zdolności poznawczych oraz nasilenia skarg dotyczących pamięci semantycznej, niepokoju związanego z poczuciem deficytów i utraty nabytych umiejętności, podobnie natomiast oceniały sprawność pamięci epizodycznej i długotrwałej, kompetencje społeczne oraz funkcje wykonawcze. Nasilenie skarg nie pozwala przewidywać poziomu funkcji poznawczych. Starszy wiek, płeć męska i obciążenia neurologiczne zwiększają prawdopodobieństwo obniżenia wyników w MoCA. Wnioski: Ze względu na powszechność skarg w populacji osób obciążonych neurologicznie i osób zdrowych, a także z uwagi na trudności w określaniu znaczenia skarg w klinicznej diagnozie/prognozie psychologicznej należy poszerzyć badania z uwzględnieniem biomarkerów patologii mózgowej i innych zmiennych.

Słowa kluczowe
skargi na osłabienie funkcjonowania poznawczego, funkcjonowanie poznawcze, MoCA, prognozowanie