Depresja psychotyczna
Anna Zdanowicz1, Piotr Wierzbiński2
Depresja psychotyczna jest ciężkim zaburzeniem afektywnym, często o niejednorodnym i zmiennym obrazie klinicznym. Od dawna wielu klinicystów zadaje sobie pytanie, czy jest ona odmianą depresji, czy może ze względu na swój przebieg i objawy psychopatologiczne powinna być uznawana za odrębną jednostkę chorobową. Depresja psychotyczna charakteryzuje się poczuciem winy, brakiem dobowych wahań nastroju, spowolnieniem psychomotorycznym lub agitacją; często towarzyszy jej wysoki poziom zaburzeń poznawczych, lęku, poczucia beznadziejności oraz hipochondrii i skarg somatycznych. Epizody depresji psychotycznej są dłuższe i wiążą się ze znacznym upośledzeniem funkcjonowania pacjenta. Wykazano, że około 30% osób, które w przebiegu choroby miały objawy psychotyczne, będzie je miało również w kolejnych nawrotach. Niezwykle ważnym zagadnieniem – ze względu na zachowania samobójcze – jest epizod depresji psychotycznej u kobiet w okresie połogu. Okazuje się, że samobójstwo to najczęstsza przyczyna śmierci kobiet w ciągu roku po urodzeniu dziecka; aż 70% pacjentek z przebytą psychozą poporodową odbiera sobie życie. Próbuje się to tłumaczyć gwałtownym spadkiem poziomu estrogenów i progesteronu, który może wpływać negatywnie na szlaki związane z regulacją nastroju. Leczenie depresji psychotycznej wiąże się z gorszą odpowiedzią na przyjmowane leki. Zgodnie z zaleceniami towarzystw naukowych farmakoterapia powinna obejmować stosowanie leku przeciwdepresyjnego w połączeniu z lekiem przeciwpsychotycznym, a ich wybór powinien być poprzedzony oceną stanu somatycznego, symptomów dominujących u danego pacjenta oraz możliwych interakcji z innymi lekami. W niektórych przypadkach klinicznych najskuteczniejszą formą leczenia są zabiegi elektrowstrząsowe.