Chyba już czas na zmiany?
Barbara Remberk
W pracy omówiono organizację opieki psychologicznej i psychiatrycznej nad dziećmi i młodzieżą z uwzględnieniem proponowanych zmian. Obszary, które wymagają szczególnej uwagi, to profilaktyka uniwersalna i selektywna, skuteczny skrining, ukierunkowany na wczesne wykrywanie zaburzeń psychicznych, i sprawnie funkcjonujący system opieki specjalistycznej. Profilaktyka uniwersalna odnosi się do całej populacji, jednak mimo szeregu podejmowanych działań brakuje rozwiązań systemowych. Podobna trudność dotyczy skriningu. Do efektywnych działań z zakresu profilaktyki i/lub wczesnej interwencji konieczne jest stworzenie możliwości uzyskania przez dziecko szybkiego wsparcia psychologicznego. Mowa tu zarówno o dzieciach z populacji ogólnej, jak i tych z grup ryzyka, m.in. o wychowankach młodzieżowych ośrodków socjoterapeutycznych i wychowawczych czy też placówek opieki zastępczej. Kolejnym poziomem jest opieka specjalistyczna. Obecnie uważa się, że wsparcie i leczenie powinny być prowadzone przede wszystkim w środowisku pacjenta. Proponowane elementy systemu opieki specjalistycznej to zatem środowiskowe centra opieki psychologicznej, środowiskowe centra zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży oraz specjalistyczne centra zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży. Te ostatnie powinny przez całą dobę zapewniać możliwość pilnej konsultacji psychiatrycznej i opiekę szpitalną. Obecny system opieki psychiatrycznej i psychologicznej jest w stanie pomóc jedynie niewielkiemu odsetkowi potrzebujących dzieci i nastolatków. Zmiany są niezbędne, więc grupa ekspertów wspólnie z Ministerstwem Zdrowia rozpoczęła prace nad stworzeniem skuteczniejszych rozwiązań.