Ból przewlekły rozumiany jest zazwyczaj jako nieprzyjemne odczucie, które wiąże się z uszkodzeniem tkanek i trwa co najmniej 3 miesiące. Towarzyszy ono wielu chorobom, m.in. nowotworom, schorzeniom układu kostno-stawowego, fibromialgii, zespołowi miednicy mniejszej. Jak wskazują wyniki badań, w Polsce bólu przewlekłego doświadcza aż 27% społeczeństwa. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie psychologicznych modeli bólu przewlekłego: modelu poznawczego (Winterowd, Beck i Gruener), modelu stres – ocena poznawcza – radzenie sobie z bólem (Thorn) czy poznawczo-behawioralnego modelu bólu i związanego z nim strachu (Leeuw, Goossens, Linton i inni). Zaprezentowane zostaną także protokoły terapeutyczne wykorzystywane w terapii bólu przewlekłego opracowane przez Winterowd, Becka i Gruenera, Otisa oraz Thorn, ze szczególnym uwzględnieniem syntetycznego protokołu Murphy. Dodatkowym celem pracy jest przedstawienie systematycznego przeglądu wyników badań na temat efektywności terapii poznawczo-behawioralnej w bólu przewlekłym. W leczeniu bólu duże znaczenie ma holistyczne ujęcie choroby, które uwzględnia aspekt zarówno medyczny, jak i psychologiczny, gdyż czynniki psychologiczne znacząco wpływają na wystąpienie lub zaostrzenie bólu przewlekłego.