LOGO
EN

Wczesnodziecięca trauma, aleksytymia i dysocjacja a siła Ja cielesnego

Elżbieta Zdankiewicz-Ścigała1, Ewa Odachowska2, Barbara Tworek3

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr Psychol Klin 2018, 18 (3), p. 255–270
DOI: 10.15557/PiPK.2018.0032
PlumX metrics:
Streszczenie

Cel: Celem badania była weryfikacja hipotez dotyczących związku traumy doznanej we wczesnym dzieciństwie, aleksytymii i dysocjacji z siłą Ja cielesnego. Ponadto sprawdzono, czy regularna aktywność fizyczna i jej rodzaj mogą wpływać na siłę Ja cielesnego. Materiał i metoda: W badaniu wzięło udział 56 osób – 31 kobiet (55,4%) (średnia wieku: M = 31,7) i 25 mężczyzn (44,6%) (średnia wieku: M = 35,3). Badani zostali podzieleni na trzy grupy: rozpoczynających praktykę jogi, rozpoczynających ćwiczenia poprawiające kondycję fizyczną (siłownia) oraz niewykonujących regularnie żadnych ćwiczeń fizycznych. Wykorzystano kwestionariusze samoopisowe do badania natężenia traumy – Traumatic Experiences Checklist (TEC), aleksytymii – Toronto Alexithymia Scale (TAS-20), dysocjacji – Curious Experiences Survey (CES), a także kwestionariusz Ja cielesnego. Pomiaru dokonywano dwukrotnie: po zgłoszeniu uczestnika do badania i po 3 miesiącach od zakończenia pierwszego etapu. Wyniki: Okazało się, iż trauma, aleksytymia i dysocjacja są istotnymi predyktorami siły Ja cielesnego w badanej grupie. Szczególny wpływ wykazano dla zaniedbania emocjonalnego i przemocy emocjonalnej. W przypadku aleksytymii duże znaczenie dla siły Ja cielesnego miały trudność w identyfikacji emocji oraz trudność w werbalizacji emocji. Dysocjacja istotnie wpływała na siłę Ja cielesnego. Wskutek aktywności fizycznej istotnej statystycznie zmianie ulegała siła Ja cielesnego w zakresie interpretacji doznań w kategorii emocji, a siła efektu okazała się większa w grupie osób praktykujących jogę. Omówienie: Uzyskane wyniki rzucają nowe światło nie tylko na patogenny wpływ traumy, aleksytymii i dysocjacji na siłę Ja cielesnego – pokazują również, że określona forma aktywności fizycznej może, podnosząc poziom interocepcji, zmienić siłę Ja cielesnego w zakresie różnicowania emocji od doznań fizycznych. Wnioski: Wczesnodziecięce doświadczenia traumatyczne stają się podstawą do wykształcenia trwałych mechanizmów obronnych: aleksytymii i dysocjacji. To właśnie wymienione mechanizmy, nie zaś samo doświadczenie traumatyczne, przyczyniają się do rozwoju zaburzeń Ja cielesnego. Jak wynika z analiz, największą rolę w tym procesie przypisać należy trudnościom w identyfikacji emocji i depersonalizacji.

Słowa kluczowe
trauma, aleksytymia, dysocjacja, Ja cielesne