Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Sosnowcu – modelowy przykład psychiatrii środowiskowej
Dorota Surma-Kuś1, Łukasz Pilawski1, Andrzej Siwiec1, Małgorzata Janas-Kozik1,2
Celem niniejszego artykułu jest zwrócenie uwagi na potrzebę utworzenia środowiskowego leczenia dzieci i młodzieży (alternatywnego dla leczenia szpitalnego i ambulatoryjnego) oraz zakreślenie obszaru działania psychiatrii środowiskowej. Ma on też przedstawić praktyczne implikacje związane z roczną realizacją projektu Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Sosnowcu, finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego. Podejmowana tam forma leczenia pozwala na dezinstytucjonalizację opieki zdrowotnej, szybkie dotarcie do osób będących w kryzysie i niesienie im pomocy – na podstawie założeń koncepcji systemowej oraz idei otwartego dialogu. Beneficjentami świadczeń są osoby (oraz ich najbliższe otoczenie) w wieku 14–24 lat, zamieszkujące na terenie Sosnowca lub Dąbrowy Górniczej i narażone na wykluczenie społeczne z powodu choroby psychicznej. Praca wykonywana jest w stałych, trzyosobowych terapeutycznych zespołach mobilnych przez pięć dni w tygodniu, w godzinach 8:00–20:00. Dysponują one takimi narzędziami, jak bezpłatna infolinia, własny środek transportu oraz środki na niezbędne konsultacje medyczne. Nadzór nad tworzeniem indywidualnych planów i przebiegiem interwencji terapeutycznych w miejscu zamieszkania pacjenta pełni lekarz specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży. Ważną rolę w procesie zdrowienia odgrywają cyklicznie organizowane zajęcia aktywizujące (kręgle, siatkówka, terapia grupowa) oraz warsztaty – prowadzone także przez uczestników projektu. W artykule przedstawiono zarówno zalety, jak i ograniczenia związane z realizacją programu.