Zaburzenia ze spektrum autyzmu należą do najczęściej występujących zaburzeń neurorozwojowych i stanowią wyzwanie zarówno diagnostyczne, jak i terapeutyczne. Objawy obserwowane są od wczesnego dzieciństwa, co przekłada się na konieczność właściwego szkolenia lekarzy pediatrów. Badania ujawniają wieloczynnikową etiologię zaburzeń, co utrudnia poszukiwania jednoznacznej przyczyny autyzmu, a w konsekwencji – opracowanie odpowiedniego leczenia. Coraz więcej uwagi poświęca się badaniom zaburzeń towarzyszących, takich jak zespół nadpobudliwości ruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi, zaburzenia odżywiania, tiki, padaczka, agresja i autoagresja czy zaburzenia snu. Szacuje się, że problem zaburzeń rytmów okołodobowych (mowa tu głównie o bezsenności, lękach nocnych, koszmarach sennych, wczesnym wybudzaniu i wzmożonej senności w ciągu dnia) dotyczy 50–80% dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. W tej grupie pacjentów częściej obserwuje się trudności z koncentracją, obniżoną sprawność intelektualną, zaburzenia zachowania, a także problemy z efektywną terapią napadów padaczkowych. Badania wskazują na wieloczynnikową etiologię nieprawidłowości w strukturze snu, obejmującą zaburzenia funkcjonowania neurotransmiterów i gospodarki hormonalnej, przede wszystkim melatoniny i kortyzolu, zaburzenia pracy przewodu pokarmowego czy nieprawidłowe nawyki związane z higieną snu. Wśród pacjentów, u których wdrożono terapię zaburzeń rytmów okołodobowych, odnotowano redukcję zaburzeń zachowania, agresji i autoagresji oraz poprawę pamięci i koncentracji. Obiecujące wyniki uzyskano w badaniach, w których przeprowadzono psychoedukację i szkolenie rodziców w celu wdrożenia dobrych nawyków dotyczących przygotowań do snu. W trakcie wizyt diagnostycznych należy ustalić, czy u pacjenta występują nieprawidłowości związane ze snem. Rozpowszechnienie omawianego problemu w populacji dzieci i młodzieży z zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz jego wpływ na codzienne funkcjonowanie jednoznacznie wskazują na konieczność ustalenia właściwych form oddziaływań – zarówno pozafarmakologicznych, jak i farmakologicznych – w toku dalszych badań.