Zachowania internalizacyjne i cechy osobowości typu borderline jako mediatory zależności między doświadczeniami traumatycznymi a zachowaniami antyspołecznymi u młodzieży przestępczej
Rasa Barkauskiene, Asta Adler, Danguole Cekuoliene, Lina Gervinskaite-Paulaitiene
Wstęp: W kontekście aktualnych badań opisywana jest zależność między traumatycznymi lub negatywnymi doświadczeniami z dzieciństwa, aspektami zdrowia psychicznego i problemami behawioralnymi u młodzieży przestępczej. W naszym badaniu wprowadzamy wymiar heterogeniczności zachowań antyspołecznych, aby uzyskać lepszy wgląd w rolę zachowań internalizacyjnych i cech osobowości typu borderline jako czynników wynikających z traumatycznych przeżyć i prowadzących do zachowań agresywnych i łamania norm u nastolatków. Cel: Analiza mediacyjnej roli zachowań internalizacyjnych i cech osobowości typu borderline w zależności między doświadczeniami traumatycznymi a dwiema formami zachowania antyspołecznego – agresji i łamania norm. Metoda: Osiemdziesięciu ośmiu uczestników w wieku nastoletnim (77,3% płci męskiej; Mwieku = 14,69; SD = 1,51) zakwalifikowanych do programu modyfikacji zachowania wypełniło kwestionariusz samooceny Youth Self-Report (YSR 11/18), kwestionariusz doświadczeń w dzieciństwie Childhood Experiences Questionnaire (CEQ, zaadaptowany przez Gervinskaite-Paulaitiene i Barkauskiene na podstawie kwestionariusza Adverse Childhood Experiences Questionnaire i skali Adverse Childhood Experiences Score Calculator) oraz kwestionariusz Borderline Personality Features Scale for Children-11 (BPFSC-11). W analizach statystycznych wykorzystano dwa modele mediacji wielokrotnej z dwoma mediatorami równoległymi. Wyniki: Badanie wykazało, że na zależność pomiędzy doświadczeniami traumatycznymi a agresją wpływają cechy osobowości typu borderline, natomiast objawy internalizacyjne oddziałują na związek między negatywnymi doświadczeniami z dzieciństwa a łamaniem norm. Wnioski: Poznanie mediacyjnej roli zachowań internalizacyjnych i cech osobowości typu borderline w zależności pomiędzy doświadczeniami traumatycznymi a agresją i łamaniem norm przyczynia się do zrozumienia czynników prowadzących do zachowań antyspołecznych, co może być wykorzystywane przy opracowywaniu odpowiednich programów interwencyjnych.