LOGO
EN

Zespół Gillesa de la Tourette’a: częste zaburzenie u niezwykle utalentowanych jednostek?

Natalia Szejko1,2, Piotr Janik2, Tomasz Pasierski1
Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr Psychol Klin 2019, 19 (1), p. 77–84
DOI: 10.15557/PiPK.2019.0010
PlumX metrics:
Streszczenie

Zespół Gillesa de la Tourette’a jest zaburzeniem neuropsychiatrycznym o nieznanej etiologii, do którego głównych objawów należą tiki ruchowe i wokalne. Tikom często współtowarzyszą zaburzenia psychiatryczne, takie jak zespół nadpobudliwości ruchowej z zaburzeniami uwagi, zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne, depresja, zaburzenia lękowe czy autoagresja. Część badań dotyczących zespołu Gillesa de la Tourette’a sugerowała, że częściej występuje on u osób utalentowanych. Przypuszczenie to dotyczy także innych zaburzeń neuropsychiatrycznych, przede wszystkim ze spektrum autyzmu, padaczki czy zaburzeń osobowości, które były kojarzone z niezwykłymi zdolnościami, szczególnie w pewnych dziedzinach życia. W przypadku wielu znanych i utalentowanych osobistości sugerowano związek pomiędzy twórczością i chorobą: Fiodor Dostojewski jest podejrzewany o padaczkę lub napady psychogenne, Robert Schumann o chorobę afektywną dwubiegunową, zaś rosyjski kompozytor awangardowy i pianista Aleksander Skriabin oraz pianistka Klara Wieck-Schumann cierpieli z powodu przewlekłego zespołu bólowego, który miał wpływ na ich grę na instrumencie. Choć w późniejszym okresie negowano tezę o wpływie zespołu Gillesa de la Tourette’a na kreatywność i rozwój ponadprzeciętnych umiejętności mentalnych, nie jest wykluczone, że niektóre wybitne jednostki mogły cierpieć z powodu tego zespołu. Najbardziej znane przykłady to Wolfgang Amadeusz Mozart, Samuel Johnson, Tim Howard czy Piotr Wielki. Dodatkowo u niektórych znanych postaci ze świata show-businessu, m.in. Kurta Cobaina, zdiagnozowano to zaburzenie. Dziś spekulacje te są jeszcze raz analizowane i wydaje się, że w niektórych przypadkach diagnoza była postawiona niewłaściwie – nie można ustalić żadnego jednoznacznego związku pomiędzy kreatywnością lub niezwykłymi zdolnościami i zespołem Gillesa de la Tourette’a. Artykuł podsumowuje dotychczasowe doniesienia na temat niezwykłych zdolności i kreatywności w tym zaburzeniu oraz odnosi się do biografii niektórych utalentowanych osób z zespołem Gillesa de la Tourette’a.

Słowa kluczowe
zespół Gillesa de la Tourette’a, znane osobistości, kreatywność, historia medycyny