Różnorodność zachowań lekarzy wobec pacjentów w warunkach finansjalizacji systemu opieki zdrowotnej. Badanie ankietowe
Marcin Jacek Jabłoński1, Maciej Matuszczyk2, Marzena Samardakiewicz3,4
Cel badania: Poznanie opinii polskich lekarzy na temat wybranych aspektów ekonomicznych, etycznych i utylitarnych relacji lekarz–pacjent w warunkach finansjalizacji usług medycznych. Metoda: Kwestionariusz online z instrukcją i zaproszeniem do udziału w badaniu, wysłany za pośrednictwem portalu medycznego. Odpowiedzi uzyskano od 264 lekarzy, w tym 177 kobiet i 87 mężczyzn, w wieku 24–67 lat. W analizie brano pod uwagę zmienne demograficzne, staż pracy, miejsce zatrudnienia, sposób finansowania udzielanych świadczeń oraz rodzaj specjalizacji ankietowanych lekarzy. Wyniki: Zatrudnienie w szpitalu i płeć męska korelują z większą gotowością lekarzy do podejmowania decyzji opartych na prostym rachunku ekonomicznym. Ujawniono, związane z wiekiem lekarzy, różnice w motywacji do pracy, gotowości do poświęceń wobec pacjentów, przeżywaniu nieufności względem pacjentów, stosunku do zagadnień etycznych, gotowości do uzależniania działań medycznych od bilansu ekonomicznego oraz gotowości do odmowy leczenia pacjenta. Typ specjalizacji różnicował grupę pod względem zadowolenia z zarobków i poczucia prestiżu zawodowego, stopnia nieufności wobec pacjentów, stosunku do dokumentacji lekarskiej oraz gotowości do odmowy świadczeń nieopłacalnych ekonomicznie. Najniższe zadowolenie z wynagrodzeń oraz najniższe poczucie prestiżu zawodowego deklarowali lekarze psychiatrzy. Ponadto 77% lekarzy nie nadawało istotnego znaczenia standardom medycznym. Wnioski: Polscy lekarze stanowią grupę niejednorodną pod względem motywacji zawodowej, poczucia prestiżu zawodowego oraz deklarowanych postaw wobec pacjentów, co należy brać pod uwagę przy organizacji usług medycznych oraz szkoleniu lekarzy. Zmieniające się warunki społeczne i ekonomiczne sprzyjają kształtowaniu się postaw mniej nastawionych na interesy pacjentów, na co wskazują różnice w wynikach badania związane z wiekiem ankietowanych lekarzy. Nadawanie przez lekarzy niskiego znaczenia standardom medycznym może mieć negatywny wpływ na efektywność standaryzacji usług medycznych w Polsce.