W artykule opisano charakterystykę zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego, jego modele behawioralne i poznawcze oraz wynikające z nich metody terapii. Modele behawioralne oparte na dwuetapowej teorii Mowrera – zgodnie z którą lęk przed określonym bodźcem jest nabywany w drodze warunkowania klasycznego i podtrzymywany w mechanizmie warunkowania sprawczego – utorowały drogę terapii ekspozycyjnej. Z kolei praca poznawcza z pacjentami opiera się na modelach poznawczych, które zakładają, że podłożem zaburzenia są dysfunkcjonalne przekonania związane z wyolbrzymioną odpowiedzialnością (Salkovskis, 1985, 1989), fuzją myśli i działania (Rachman, 1993), przecenianiem zagrożenia (McFall i Wollersheim, 1979) czy też metapoznawcze przekonania dotyczące np. kontrolowania myśli (Clark i Purdon, 1993, 1999; Wells i Matthews, 1994). Wprowadzone interwencje poznawcze mają pomóc pacjentom radzić sobie ze zniekształceniami poznawczymi oraz dysfunkcjonalnymi przekonaniami i ocenami, charakterystycznymi dla tego zaburzenia. Badania potwierdzają wysoką skuteczność terapii behawioralnej w leczeniu zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Terapia ekspozycji z powstrzymaniem reakcji jest uznawana za konieczny element skutecznego leczenia zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Jednakże ponieważ 20–30% pacjentów z tymi zaburzeniami nie wyraża zgody na terapię ekspozycji z powstrzymaniem reakcji bądź z niej rezygnuje, zaproponowano poszerzenie terapii behawioralnej o elementy poznawcze. Wiele opisów przypadków oraz badań potwierdziło zmniejszenie nasilenia objawów zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, po tym jak terapię ekspozycji z powstrzymaniem reakcji połączono z restrukturyzacją poznawczą. W artykule omówiono skuteczność takiego leczenia oraz jego poszczególnych technik w terapii zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych.