LOGO
EN

Wczesne rozpoznawanie autyzmu u małych dzieci – sygnały ostrzegawcze dla diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu

Barbara Winczura

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr Psychol Klin 2019, 19 (2), p. 216–225
DOI: 10.15557/PiPK.2019.0022
PlumX metrics:
Streszczenie

Dysponujemy niewielką liczbą danych na temat rozwoju dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu w ciągu pierwszych miesięcy życia. Dowody dotyczące czasu występowania początkowych objawów oraz ich skali natężenia pozostają ograniczone. Poszukuje się jak najwcześniejszych behawioralnych oznak nieprawidłowości rozwojowych, które mogą świadczyć o autyzmie. Do tej pory nie udało się ustalić algorytmów służących do diagnozy zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci poniżej 1. roku życia, które byłyby oparte na empirycznych dowodach. Rozpoznawanie symptomów autyzmu przed 2. rokiem życia dziecka także pozostaje zadaniem trudnym. Wczesna ocena zaburzeń u małych dzieci – w 1. i 2. roku życia – ma zwykle charakter retrospektywny (wywiady z rodzicami i analizy filmów domowych). Opiera się najczęściej na informacjach uzyskanych od rodziców lub bliskich opiekunów tych dzieci. Z kolei badania prospektywne pozwalają na zidentyfikowanie osób należących do grupy ryzyka i obserwowanie ich rozwoju od dnia narodzin aż do osiągnięcia przez nie wieku 2 lub 3 lat. Najczęściej potwierdzane w badaniach wczesne objawy zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci w 1. i 2. roku życia dotyczą trudności w nawiązywaniu relacji społecznych i komunikacji społecznej. Chodzi tu zwłaszcza o: brak reakcji na własne imię, ograniczony kontakt wzrokowy, nietypową ekspresję mimiczną w sytuacjach społecznych, brak współgrania emocjonalnego, brak zainteresowania bodźcami społecznymi oraz zubożoną wokalizację, a także ograniczone zdolności do naśladowania, tworzenia wspólnego pola uwagi i okazywania przywiązania bliskim. Rozpoznanie wczesnych symptomów ryzyka u małych dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu ma kluczowe znaczenie dla terminowej diagnozy i skutecznej interwencji.

Słowa kluczowe
spektrum zaburzeń autystycznych, wczesne symptomy autyzmu, zaburzenia w interakcjach społecznych, zaburzenia rozwoju mowy i komunikacji, wczesne wykrywanie zaburzeń ze spektrum autyzmu