Empatia, stres a wypalenie zawodowe u pielęgniarek psychiatrycznych
Ewa Wilczek-Rużyczka
Cel: Celem pracy była analiza związków między poziomem empatii, stylami radzenia sobie ze stresem a zespołem wypalenia zawodowego u pielęgniarek psychiatrycznych. Materiał i metoda: W badaniu uczestniczyły 64 osoby, pracujące zazwyczaj (90,6%) w systemie zmianowym 12-godzinnym na oddziałach psychiatrycznych w południowej Polsce, w zdecydowanej większości kobiety (93,8%). Średnia wieku dla całej grupy wynosiła 42,91 roku, a nieco ponad połowa uczestników miała wyższe wykształcenie pielęgniarskie (54,7%). W badaniach wykorzystano: Indeks Reaktywności Interpersonalnej (Interpersonal Reactivity Index, IRI) M.H. Davisa do pomiaru poziomu empatii w czterech skalach, Kwestionariusz Radzenia Sobie w Sytuacjach Stresowych (Coping Inventory for Stressful Situations, CISS) N.S. Endlera i J.D.A. Parkera, wyróżniający trzy style radzenia sobie ze stresem, oraz Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego (Maslach Burnout Inventory, MBI) C. Maslach do oceny trzech wymiarów wypalenia. Wyniki: Analiza regresji wykazała, że istotnymi predyktorami wypalenia zawodowego są styl skoncentrowany na emocjach, poszukiwanie kontaktów towarzyskich i styl skoncentrowany na unikaniu oraz dwie z czterech skal empatii (osobista przykrość, a także przyjmowanie cudzej perspektywy – jedyny predyktor spośród wymienionych chroniący przed wypaleniem). Wnioski: Badane pielęgniarki psychiatryczne charakteryzujące się wyższym poziomem empatii częściej wybierają konstruktywne style radzenia sobie ze stresem i są w mniejszym stopniu narażone na wypalenie zawodowe, a więc potwierdzono zasadność wprowadzenia do procesu kształcenia pielęgniarek treningu empatii i programów edukacyjnych dotyczących zapobiegania wypaleniu zawodowemu i radzenia sobie ze stresem.