LOGO
EN

Feniksyna i nesfatyna-1 – nowe neuropeptydy w zaburzeniach lękowych

Artur Pałasz1, Kinga Mordecka-Chamera1, Ewa Rojczyk2, Andrzej Siwiec3, Magdalena Zakrocka4, Małgorzata Janas-Kozik3,5

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr Psychol Klin 2020, 20 (1), p. 43–53
DOI: 10.15557/PiPK.2020.0005
PlumX metrics:
Streszczenie

Zaburzenia lękowe, należące do najczęściej występujących dysfunkcji psychicznych, stanowią obecnie istotny problem społeczny i farmakologiczny. Neurochemiczne podłoże lęku nie zostało jeszcze w pełni wyjaśnione i jest przedmiotem licznych badań podstawowych. Wydaje się, iż czynnikami szczególnie wartymi uwagi są niedawno zidentyfikowane wysoce wielofunkcyjne neurohormony regulatorowe mózgu: feniksyna i nesfatyna-1. Feniksyna, neuropeptyd osi podwzgórzowo-przysadkowo-gonadalnej, manifestuje silne efekty anksjolityczne w modelu zwierzęcym. Nesfatyna-1, opisany w ostatnich latach neuropeptyd podwzgórza i pnia mózgu, prawdopodobnie odgrywa ważną rolę w mechanizmach generowania ogólnych objawów stresu i reakcji lękowych u zwierząt. Nieliczne dane kliniczne wykazały spadek stężenia nesfatyny-1 u pacjentów płci męskiej z uogólnionymi zaburzeniami lękowymi. Zarazem jednak odnotowano istotnie zwiększoną ekspresję nesfatyny-1 w pniu mózgu mężczyzn zmarłych w wyniku samobójstwa. Efekty neurofizjologiczne zarówno nesfatyny-1, jak i feniksyny wydają się wybitnie zależne od płci. Celem niniejszej pracy poglądowej jest podsumowanie najnowszych doniesień na temat postulowanego udziału wymienionych neuropeptydów w funkcjonowaniu szlaków neuronalnych związanych z patofizjologią reakcji lękowych.

Słowa kluczowe
nesfatyna-1, feniksyna, lęk, podwzgórze, neuropeptydy