„Pamiętam różne rzeczy z przeszłości, ale nie mogę ich zobaczyć”. Co przypadek afantazji mówi nam o funkcjonowaniu wyobraźni i pamięci?
Joanna Ganczarek, Renata Żurawska-Żyła, Aleksandra Rolek
Afantazja jest stosunkowo nowym pojęciem opisującym brak wyobraźni wzrokowej. W niniejszym artykule prezentujemy przegląd literatury na temat tego zjawiska w kontekście funkcjonowania pamięci. Przedstawiamy również studium przypadku wrodzonej afantazji u 24-letniej kobiety, A.B. Artykuł ma na celu przybliżenie pojęcia afantazji poprzez opisanie jej fenomenologicznego doświadczenia oraz wyników w testach mierzących wyobraźnię wzrokową, pamięć oraz inteligencję. Prezentacja zjawiska afantazji może być użyteczna zarówno dla badań prowadzonych w obrębie psychologii poznawczej, jak i w obszarze praktyki klinicznej. Dla psychologii poznawczej szczególne znaczenie może mieć fakt, że afantazja umożliwia ocenę roli wyobraźni w innych procesach poznawczych, takich jak pamięć robocza czy autobiograficzna. Dodatkowo zjawisko afantazji uświadamia konieczność uwzględniania różnic indywidualnych w zakresie wyobraźni oraz inspiruje nowe kierunki badań. Ponadto, w związku z tym, że afantazja wiąże się z ograniczeniami w zakresie funkcjonowania pamięci autobiograficznej oraz trudnościami w korzystaniu z technik opartych na wizualizacjach, wskazujemy na praktyczne implikacje dla psychoterapii.