Zapobieganie otępieniom jest coraz powszechniej stosowaną strategią radzenia sobie z tym problemem. Badacze poszukują kolejnych środków prewencji i sprawdzają zarówno dobrze znane metody, jak i rozmaite substancje – także kawę i składniki kawy, głównie kofeinę. Ponieważ prawdopodobnie redukuje ona występowanie schorzeń będących czynnikami ryzyka otępień, rola kawy w zapobieganiu chorobom neurozwyrodnieniowym nabiera coraz większego znaczenia. Wyniki badań oceniających wpływ kawy na procesy neurodegeneracyjne są obecnie niejednoznaczne, niemniej jednak spożywanie kawy nie stanowi czynnika ryzyka otępienia. Dane dotyczące protekcyjnego działania kawy na uznane czynniki ryzyka chorób neurozwyrodnieniowych, czyli cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, otyłość i depresję, wyraźnie wskazują na wpływ nie tylko kofeiny, lecz także innych składników kawy na zmniejszenie rozpowszechnienia wymienionych schorzeń u osób regularnie pijących kawę. Zwiększanie ilości spożywanej kawy przekłada się na redukcję, a ograniczanie – na nasilenie ryzyka. Poza udowodnionym dobroczynnym wpływem na organizm kawa stymuluje do aktywności fizycznej, poznawczej i socjalnej oraz poprawia efekty podjętych działań – a należy pamiętać, że izolacja społeczna, siedzący tryb życia i niedostateczna aktywność poznawcza przyspieszają rozwój otępienia. W artykule omówiono rolę spożywania kawy w kontekście czynników ryzyka chorób neurodegeneracyjnych.