Znaczenie kulturowych orientacji psychologicznych dla elastyczności w radzeniu sobie ze stresem polskiej młodzieży
Agnieszka Kruczek, Izabela Grzankowska, Małgorzata A. Basińska
Wstęp: Celem przeprowadzonych badań była ocena dominującej kulturowej orientacji psychologicznej polskiej młodzieży, wpływu indywidualizmu i kolektywizmu na elastyczność w radzeniu sobie ze stresem oraz ocena modyfikującego znaczenia płci i wieku badanej młodzieży dla związku między kulturowymi orientacjami psychologicznymi i elastycznością w radzeniu sobie ze stresem. Materiał i metody: W badaniu wzięło udział 367 nastolatków (131 chłopców i 236 dziewcząt) w wieku 13–20 lat. W badaniach wykorzystano Skalę Orientacji Kulturowej Triandisa i Gelfand, Kwestionariusz Elastyczności w Radzeniu Sobie ze Stresem Basińskiej i wsp. oraz ankietę własną. Wyniki: Polscy nastolatkowie uzyskali najwyższy średni wynik w zakresie psychologicznej orientacji kolektywizmu wertykalnego. Występowały statystycznie istotne pozytywne korelacje między horyzontalnym indywidualizmem, horyzontalnym kolektywizmem, wertykalnym kolektywizmem a elastycznością w radzeniu sobie ze stresem i jej wymiarami. Ponadto orientacja psychologiczna – indywidualizm horyzontalny była predyktorem elastyczności w radzeniu sobie ze stresem i jej wymiarów. Analiza wykazała, że model zależności między horyzontalnym indywidualizmem a kompetencjami radzenia sobie z modyfikującą rolą wieku był statystycznie istotny. Młodsze nastolatki (13–17 lat) były bardziej indywidualnie zorientowane wertykalnie, miały wyższe kompetencje radzenia sobie, podczas gdy w grupie starszych nastolatków (>17,4 roku) efekt ten nie wystąpił. Wnioski: Prezentowane wyniki badań stanowią ważny wkład w rozumienie elastyczności w radzeniu sobie, ale także odpowiadają na liczne pytania dotyczące jej związków z kulturową orientacją psychologiczną.