LOGO
EN

Wstyd – zapomniana emocja: psychopatologia, neurobiologia i terapia wstydu w zaburzeniach odżywiania

Magdalena Wayda-Zalewska1, Katarzyna Ładniak-Grońska2, Barbara Kostecka3, Anna Walenda1, Katarzyna Kucharska1

Affiliacja i adres do korespondencji
Psychiatr Psychol Klin 2021, 21 (3), p. 197–203
DOI: 10.15557/PiPK.2021.0021
PlumX metrics:
Streszczenie

Tematem niniejszego artykułu jest wstyd ujęty z perspektywy zaburzeń odżywiania. Wstyd jako emocja występująca powszechnie i w różnych obszarach ludzkiego życia nabiera szczególnego znaczenia w rozumieniu i leczeniu zaburzeń odżywiania, gdyż jest jednym z kluczowych czynników ich rozwoju i podtrzymywania. Udowodniono naukowo, że osoby z zaburzeniami odżywiania doświadczają wyższego poziomu wstydu i winy w porównaniu z osobami z innymi diagnozami klinicznymi, co odróżnia zaburzenia odżywiania od innych form psychopatologii. Autorki przedstawiają zatem mechanizmy leżące u podstaw pojawiania się emocji wstydu i jej związku z występowaniem zaburzeń odżywiania, a także prezentują wybrane modele pracy terapeutycznej nad wstydem. W niniejszej pracy zaprezentowano również wyniki badań nad neuronalnymi korelatami wstydu i ich powiązaniem z rozwojem i podtrzymywaniem zaburzonego obrazu ciała, stanowiącego jeden z najbardziej podstawowych aspektów psychopatologii zaburzeń odżywiania. Omówiono też znaczenie pracy nad przeżywanym przez pacjentów wstydem w powodzeniu procesów terapeutycznych, a także możliwe wykorzystanie neuronauki w rozumieniu i leczeniu pacjentów doświadczających tej emocji. Ponadto wyjaśniono pojęcie wstydu oraz możliwości jego klasyfikacji wraz z odniesieniem do wybranych teorii psychologicznych. Autorki przybliżają również pojęcie wstydu zdrowego i toksycznego, który w znacznym stopniu wiąże się z rozwojem określonego typu osobowości, strategiami radzenia sobie w relacjach społecznych i wpływa na samoocenę.

Słowa kluczowe
wstyd w zaburzeniach odżywiania, neurobiologia wstydu, terapia wstydu