W tekście podjęto problematykę mutyzmu wybiórczego, będącego zaburzeniem o podłożu lękowym. Analiza literatury przedmiotu wskazuje, że wciąż nie ma – zwłaszcza w polskiej literaturze psychologicznej i pedagogicznej – zbyt wielu opracowań na temat mutyzmu wybiórczego (selektywnego), czyli niepodejmowania przez jednostkę aktywności werbalnej w wybranych sytuacjach społecznych. Artykuł zawiera dane odnoszące się głównie do epidemiologii i etiologii mutyzmu wybiórczego oraz potrzeby podejmowania terapii w jak najkrótszym czasie po diagnozie. Jak wynika z danych epidemiologicznych, mutyzm wybiórczy dotyka coraz liczniejszą grupę dzieci. Uniemożliwia osiąganie sukcesów edukacyjnych, a przede wszystkim rozwój w zakresie funkcjonowania emocjonalnego i społecznego. Symptomy wskazujące na mutyzm wybiórczy są niestety bardzo często bagatelizowane lub mylone z innymi trudnościami rozwojowymi. Należy podkreślić, iż wczesna i trafna diagnoza jest bardzo ważna, gdyż mutyzm wybiórczy może się stać fundamentem dla rozwoju lęku społecznego, zaburzeń o charakterze depresyjnym i wielu innych problemów. W pracy opisano specyfikatory diagnostyczne mutyzmu wybiórczego oraz aktualne tendencje w zakresie wyjaśniania wybranych przyczyn zaburzenia, zwłaszcza w kontekście teorii poliwagalnej i koncepcji Bar-Haima i Henkina (skoncentrowano się na wątkach, które nie są zbyt często przywoływane w literaturze). Zaprezentowano także zaburzenia i trudności zwykle towarzyszące mutyzmowi wybiórczemu. Artykuł powinien stać się przyczynkiem do refleksji nad koniecznością zaprojektowania skutecznych protokołów przeciwdziałania zaburzeniu i niwelowania jego skutków. Z przeglądu literatury wynika, iż wciąż brakuje badań empirycznych poświęconych skuteczności terapii mutyzmu wybiórczego u dzieci i młodzieży.

mutyzm wybiórczy, etiologia mutyzmu wybiórczego, specyfikatory diagnostyczne mutyzmu wybiórczego, zaburzenia towarzyszące mutyzmowi wybiórczemu