Okres dojrzewania jest dla wielu osób szczególnie trudnym czasem i często towarzyszy mu nasilenie problemów w sferze psychologicznej. Objawy depresji są szczególnie powszechne wśród młodzieży – doświadcza ich w pewnym momencie swojego życia ponad 21% populacji. Statystyki te wskazują na kluczowe znaczenie zrozumienia mechanizmów poznawczych leżących u podstaw nagłego nasilenia objawów depresji w okresie dojrzewania. We wcześniej opublikowanym piśmiennictwie podkreślano rolę zarówno poczucia kontroli, jak i potrzeby kontroli w symptomatologii depresji. Współczesne badania faktycznie wskazują, że zwiększenie zarówno poczucia kontroli, jak i jej potrzeby wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka wystąpienia depresji. W przedstawionej pracy rozszerzono współczesne teorie dotyczące tej jednostki chorobowej oraz przedstawiono nowy model wyjaśniający nasilenie problemów psychologicznych w okresie dojrzewania. Ponowna analiza literatury wskazuje, że narastanie trudności o charakterze psychologicznym w okresie dojrzewania wynika z rozbieżności między potrzebą a poczuciem kontroli. Stwierdzono, że zwiększona potrzeba kontroli przy braku odpowiednio wysokiego poczucia kontroli co najmniej częściowo przyczynia się do obniżenia poziomu dobrostanu psychicznego w okresie dojrzewania. W pracy omówiono również implikacje kliniczne, odnosząc się do znaczenia kwestii, w jakim stopniu młodzi ludzie pragną kontrolować swoje życie w momencie podejmowania interwencji terapeutycznych.