Przyszłość telezdrowia w opiece nad pacjentami z zaburzeniami ze spektrum autyzmu na przykładzie globalnego modelu Extension for Community Health Outcomes (ECHO) Autism wprowadzanego do Polski
Agnieszka Rynkiewicz1,2, Izabela Łucka3, Gabriela Grylowska4, Magdalena Szura5, Katarzyna Plata-Nazar6
Zaburzenia ze spektrum autyzmu należą do zaburzeń neurorozwojowych i są związane z istotnymi różnicami w funkcjonowaniu społecznym, komunikacyjnym i behawioralnym. Szacuje się, że na świecie zaburzenia ze spektrum autyzmu występują u 1–2% populacji, przy czym dziewczęta i kobiety są tutaj grupą nadal znacznie niedoszacowaną. Pacjenci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu wymagają kompleksowej opieki, a z powodu braku wyszkolonych specjalistów często mają trudność z dostępem do świadczeń wysokiej jakości. Model Extension for Community Healthcare Outcomes (ECHO) Autism to globalny program, który umożliwia ekspertom do spraw zaburzeń ze spektrum autyzmu przekazywanie wiedzy i umiejętności specjalistom pracującym w lokalnych społecznościach. ECHO jest modelem mentorskim – interdyscyplinarny zespół złożony z ekspertów merytorycznych pełni tu funkcję nadrzędną i przekazuje praktyczne informacje lokalnym specjalistom. ECHO Autism to nie telemedycyna, ale model telementoringu, dzięki któremu specjaliści zapewniają ukierunkowaną wiedzę innym specjalistom. Eksperci uczą, jak badać i diagnozować zaburzenia ze spektrum autyzmu, a także jak radzić sobie z problemami współwystępującymi. Model jest przydatny w zaspokajaniu złożonych potrzeb pacjentów z zaburzeniami ze spektrum autyzmu od dzieciństwa po późną dorosłość. Zapewnia pacjentom i ich rodzinom możliwie najlepszą opiekę oraz zwiększa praktyczną wiedzę i świadomość, dzięki czemu redukuje nierówności, które często występują w społecznościach wiejskich i zaniedbanych. Ze względu na elastyczność w dostosowywaniu się do lokalnych i regionalnych różnic w normach i konstrukcjach społecznych model ECHO Autism jest rozpowszechniany na całym świecie. W dziedzinie medycyny nie był dotąd wprowadzany do Europy – pierwszym krajem, w którym zostanie wykorzystany, jest Polska. Celami artykułu są zwięzłe przedstawienie ECHO Autism i zapowiedź rozwoju modelu w Polsce.