Wymiary osobowości u osób z otyłością
Paweł Kwiecień1, Joanna Domagała-Kulawik2
Otyłość pozostaje jedną z głównych, możliwych do uniknięcia przyczyn śmierci na całym świecie. Jej rozpowszechnienie wzrasta i wykazuje tendencję do wzrostu bardziej dynamicznego niż przy nadwadze. Otyłość wiąże się z cukrzycą, chorobami serca i naczyń, większością nowotworów oraz większym obciążeniem chorobami przewlekłymi i zakaźnymi. Ryzyko otyłości jest wieloczynnikowe, najczęściej wymienia się czynniki genetyczne, związane z aktywnością fizyczną, ilością i jakością snu, dietą, czynnikami socjologicznymi, ekonomicznymi, środowiskowymi. Aspekty psychologiczne, zwłaszcza związane z osobowością, również pozostają ważną przyczyną rozwoju i utrzymania otyłości. W niniejszym przeglądzie badań zaobserwowano istotne różnice w nasileniu wymiarów osobowości między osobami z chorobą otyłościową i zdrowymi, zwłaszcza w poziomie neurotyczności, sumienności, ekstrawersji i otwartości na doświadczenia. Celem pracy było omówienie występowania korelacji określonych cech osobowości u pacjentów chorujących na otyłość. Wysoki poziom neurotyczności i niski poziom sumienności to powtarzające się wyniki w badaniach. W niniejszym podsumowaniu zwracamy również uwagę na inne cechy osobowości. Zauważono, że ekstrawersja i otwartość na doświadczenie wyróżnia osoby z chorobą otyłościową z populacji, ale bez wyraźnej pozytywnej lub negatywnej korelacji – cytowane badania wykazują istotną statystycznie korelację między poziomami wskaźnika masy ciała a tymi wymiarami osobowości, ale kierunek korelacji nie jest jednolity dla wszystkich badań. Powyższe obserwacje wskazują, że możliwe jest występowanie różnic w grupie osób chorujących na otyłość – z doświadczenia klinicznego wynika, że grupa osób z chorobą otyłościową nie jest jednorodna pod względem zdrowia fizycznego oraz stylów radzenia sobie ze stresem, co może mieć istotne znaczenie w analizach powiązań z cechami osobowymi. Niniejszy przegląd pokazuje, że analiza zależności między cechami osobowości osób z chorobą otyłościową może być ważnym elementem w diagnostyce i obserwacji tych pacjentów.